Η μελέτη της 28ης Οκτωβρίου 1940 αλλά και των γεγονότων που ακολούθησαν,
έχει ιδιαίτερη σημασία στις μέρες μας. Με ψυχραιμία και νηφαλιότητα και
με χρήση των ιστορικών πηγών...
Στο LEFTeria-news αναρτούμε το κείμενο του τελεσιγράφου που επέδωσε ο πρέσβης της Ιταλίας Εμμανουέλλε Γκράτσι στον Μεταξά, αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Ιταλού υπουργού εξωτερικών Γκαλεάτσο Τσιάνο, μέσα από την Εκπαιδευτική Πύλη του ΥΠ.Ε.Π.Θ. και εκτενές απόsπασμα του δημοσιογράφου και ιστορικού Γιώργου Πετρόπουλου, αλλά και από άλλες πηγές, που αναγράφονται στην ανάρτηση.
Ο πόλεμος στην Αλβανία, η Μάχη της Κρήτης και η μεγαλειώδης Εθνική Αντίσταση που ακολούθησε ανέτρεψαν τα σχέδια Μουσολίνι και Χίτλερ, καθώς και σε μεγάλο βαθμό την έκβαση του πολέμου.
Και μέσα από τις παρακάτω δηλώσεις, είναι ευκαιρία να θυμηθούμε ότι καμία μάχη, δεν πάει χαμένη. Εκτός μόνο από αυτή που δεν δίνεται.
Στάλιν: “Λυπάμαι διότι γηράσκω και δέν θά ζήσω επί μακρόν διά νά ευγνωμονώ τόν Ελληνικόν Λαόν, τού οποίου ή αντίστασις έκρινε τόν 2ον Παγκόσμιον Πόλεμον.”
(Από ομιλία του πού μετέδωσε ο ραδιοφωνικός σταθμός Μόσχας τήν 31 Ιανουαρίου 1943 μετά τήν νίκη τού Στάλιγκραντ καί τήν συνθηκολόγηση τού στρατάρχου Paulus.)
Μόσχα, Ραδιοφωνικός Σταθμός
“Επολεμήσατε άοπλοι καί ενικήσατε, μικροί εναντίον μεγάλων.Σας οφείλουμε ευγνωμοσύνη, διοτι εκερδίσαμε χρόνο γιά να αμυνθούμε. Ως Ρώσοι καί ως άνθρωποι σας ευχαριστούμε”.
(Οταν ο Χίτλερ επετέθη κατά τής Ε.Σ.Σ.Δ.)
Georgy Constantinovich Joucov, Στρατάρχης τού Σοβιετικού Στρατού:
“Εάν ό Ρωσικός λαός κατόρθωσε να ορθώσει αντίσταση μπροστά στίς πόρτες τής Μόσχας, νά συγκρατήσει καί νά ανατρέψει τόν Γερμανικό χείμαρρο, τό οφείλει στόν Ελληνικό Λαό, πού καθυστέρησε τίς Γερμανικές μεραρχίες όλον τόν καιρό πού θά μπορούσαν νά μας γονατίσουν. Η γιγαντομαχία τής Κρήτης υπήρξε τό κορύφωμα τής Ελληνικής προσφοράς.”
(Απόσπασμα από τά απομνημονεύματά του γιά τόν Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.)
Μπενίτο Μουσολίνι:
“Ο πόλεμος μέ τήν Ελλάδα απέδειξεν ότι τίποτε δέν είναι ακλόνητον είς τά στρατιωτικά πράγματα καί ότι πάντοτε μάς περιμένουν εκπλήξεις.”
(Από λόγο πού εκφώνησε στις 10/5/1941.)
Στις 3 μ.μ. της 28ης Οκτωβρίου 1940 επιδόθηκε από τον Ιταλό πρεσβευτή κόμη Γκράτσι στον πρωθυπουργό της Ελλάδας Ιω. Μεταξά τηλεγράφημα - τελεσίγραφο, το οποίο και απορρίφθηκε.
Λίγα 24ωρα πρίν, στις 26 Οκτωβρίου η ιταλική πρεσβεία είχε δώσει δεξίωση προς τιμήν του γιου του μεγάλου συνθέτη Πουτσίνι και της συζύγου του, που επισκέπτονταν την χώρα μας. Σύμφωνα με τους Δ. Κόκκινο στο «Οι δύο πόλεμοι 1940 - 1941» Αθήνα 1946, τόμος Β', σελ. 167 - 170 και Heinz A. Richter στο «Η Ιταλογερμανική επίθεση εναντίον της Ελλάδος», η δεξίωση είχει έντονο φιλλεληνικό χρώμα, με τα τραπέζια διακοσμημένα με ελληνικές και ιταλικές σημαίες, ενώ η τούρτα έφερε πάνω τη φράση «Ζήτω η Ελλάς».
Το προηγούμενο βράδυ, ο βασιλιάς Γεώργιος με την βασιλική οικογένεια, ο Μεταξάς, η ηγεσία της ιταλικής πρεσβείας και το ζεύγος Πουτσίνι, παρακολούθησαν από κοινού την «Μαντάμ Μπατερφλάι» από τη Λυρική Σκηνή.
Τα σύννεφα όμως μαζεύονταν από καιρό όπως διαβάζουμε από το ημερολόγιο του Ιταλού υπουργού εξωτερικών Γκαλεάτσο Τσιάνο:
3 Ιουλίου 1940
«Μίλησα έντονα στον Ελληνα υπουργό. Ο Ντε Βέκκι (Ιταλός διοικητής των Δωδεκανήσων) τηλεγραφεί ότι τα βρετανικά πλοία, και ίσως και τα αεροπλάνα, βρίσκουν στην Ελλάδα προστασία και ανεφοδιάζονται. Ο Μουσολίνι είναι έξω φρενών. Εχει αποφασίσει να δράσει».
11 Αυγούστου 1940
«Ο Μουσολίνι εξακολουθεί να μιλά για την Ελλάδα και θέλει να μάθει λεπτομέρειες για την περιοχή κοντά στα σύνορα με την Αλβανία. Εχει αρχίσει να προετοιμάζει το έδαφος. Μου έστειλε στη Ρώμη τον Τζακομόνι και τον Βισκόντι Πράσκα με τους οποίους σκοπεύει να δράσει. Μιλά για κεραυνοβόλα επίθεση στην Ελλάδα γύρω στα τέλη Σεπτεμβρίου. Αφού έτσι αποφάσισε, σκέπτομαι ότι συμφέρει να βιαστούμε. Είναι επικίνδυνο να δώσουμε στους Ελληνες τη δυνατότητα να προετοιμασθούν».
12 Οκτωβρίου 1940
«Ο ντούτσε είναι αγανακτισμένος. Λέει ότι η κατάληψη της Ρουμανίας (ενν. από τη χιτλερική Γερμανία) έχει επηρεάσει αρνητικά την ιταλική κοινή γνώμη. Είπε: «Ο Χίτλερ με φέρει πάντα προ τετελεσμένων γεγονότων. Αυτή τη φορά θα τον πληρώσω με το ίδιο νόμισμα. Θα πληροφορηθεί ότι κατέλαβα την Ελλάδα από τις εφημερίδες. Ετσι, θα αποκατασταθεί η ισορροπία». Τον ρώτησα αν έχει συμφωνήσει με τον Μπαντόλιο. «Οχι ακόμη», απάντησε. «Αλλά θα απολύσω όποιον θεωρεί δύσκολο να χτυπηθεί με τους Ελληνες». Τώρα πια ο ντούτσε φαίνεται αποφασισμένος να δράσει. Εγώ πιστεύω ότι η επιχείρηση είναι χρήσιμη και εύκολη».
27 Οκτωβρίου 1940
«Τα επεισόδια στην Αλβανία πολλαπλασιάζονται. Εχει πια αρχίσει η δράση. Κι όμως, οι τέσσερις διπλωμάτες -ο Γερμανός, ο Ιάπωνας, ο Ισπανός και ο Ούγγρος- στους οποίους έδωσα το κείμενο του τελεσιγράφου προς την Ελλάδα, εξεπλάγησαν».
Λίγο πριν ξεκινήσει η δεξίωση της ιταλικής πρεσβείας, και κατά τη διάρκεια της, οι Ιταλοί λάμβαναν σε τέσσερις δόσεις ένα κρυπτογραφημένο τηλεγράφημα, μια τελεσιγραφική διακοίνωση της ιταλικής προς την ελληνική κυβέρνηση.
Το κείμενο της διακοίνωσης συνοδευόταν από μια σειρά οδηγίες σχετικά με τον τρόπο που όφειλε να χειριστεί το θέμα η ηγεσία της πρεσβείας.
«Το περίφημο αυτό έγγραφο κακοπιστίας συνοδεύετο από τις εξής οδηγίες. Η επίδοση της διακοινώσεως έπρεπε να γίνει χωρίς προειδοποίηση στις 3 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου και την επίδοση της διακοινώσεως θα έπρεπε να ακολουθήσει η προφορική ανακοίνωση ότι οι κινήσεις των στρατευμάτων μας θα άρχιζαν την 6 πρωινή της ίδιας ημέρας. Τα πάντα είχαν υπολογισθεί ώστε ο πόλεμος να καταστεί αναπόφευκτος». (Εμμανουέλε Γκράτσι: «Η αρχή του τέλους - Η επιχείρηση κατά της Ελλάδος»),
Το τελεσίγραφο που επιδόθηκε στις 3 μ.μ. της 28/10/1940 από τον Ιταλό πρεσβευτή κόμητα Γκράτσι στον πρωθυπουργό της Ελλάδας Ιω. Μεταξά. (Θ.Παπακωνσταντίνου, Η μάχη της Ελλάδος, 1940-41, από την Εκπαιδευτική Πύλη του ΥΠ.Ε.Π.Θ.) :
Η ουδετερότης της Ελλάδος απέβη ολονέν και περισσότερον απλώς και καθαρώς φαινομενική. Η ευθύνη δια την κατάστασιν ταύτην πίπτει πρωτίστως επί της Αγγλίας και επί της προθέσεώς της όπως περιπλέκη πάντοτε άλλας χώρας εις τον πόλεμον.
Η Ιταλική Κυβέρνησις θεωρεί έκδηλον ότι η πολιτική της Ελληνικής Κυβερνήσεως έτεινε και τείνει να μεταβάλη το ελληνικόν έδαφος, ή τουλάχιστον να επιτρέψη όπως το ελληνικόν έδαφος μεταβληθή εις βάσιν πολεμικής δράσεως εναντίον της Ιταλίας. Τούτο δεν θα ηδύνατο να οδηγήση ή εις μίαν ένοπλον ρήξιν μεταξύ της Ιταλίας και της Ελλάδος, ρήξιν την οποίαν η Ιταλική Κυβέρνησις έχει πάσαν πρόθεσιν να αποφύγη.
Όθεν, η Ιταλική Κυβέρνησις κατέληξεν εις την απόφασιν να ζητήση από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν -ως εγγύησιν δια την ουδετερότητα της Ελλάδος και ως εγγύησιν δια την ασφάλειαν της Ιταλίας- το δικαίωμα να καταλάβη δια των ενόπλων αυτής δυνάμεων, δια την διάρκειαν της σημερινής προς την Αγγλίαν ρήξεως, ωρισμένα στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους.
Η Ιταλική Κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως μη εναντιωθή εις την κατάληψιν ταύτην και όπως μη παρεμποδίση την ελευθέραν διέλευσιν των στρατευμάτων των προοριζομένων να την πραγματοποιήσωσι. Τα στρατεύματα ταύτα δεν παρουσιάζονται ως εχθροί του ελληνικού λαού και η Ιταλική Κυβέρνησις δεν προτίθεται ποσώς, δια της προσωρινής κατοχής στρατηγικών τινών σημείων, επιβαλλομένης υπό της ανάγκης των περιστάσεων και εχούσης καθαρώς αμυντικόν χαρακτήρα, να θίξη οπωσδήποτε την κυριαρχίαν και την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.
Η Ιταλική Κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως δώση αυθωρεί εις τας στρατιωτικάς αρχάς τας αναγκαίας διαταγάς ίνα η κατοχή αυτή δυνηθή να πραγματοποιηθή κατά ειρηνικόν τρόπον. Εάν τα ιταλικά στρατεύματα ήθελον συναντήση αντίστασιν, η αντίστασις αυτή θα καμφθή δια των όπλων και η Ελληνική Κυβέρνησις θα έφερε τας ευθύνας, αι οποίαι ήθελον προκύψη εκ τούτου.
Αθήναι τη 28η Οκτωβρίου 1940/ΧΙΧ
Σύμφωνα με τον Γκράτσι, («Η αρχή του τέλους – η επιχείρηση κατά της Ελλάδος»), η απάντηση του Μεταξά, ήταν “Λοιπόν έχουμε πόλεμο”.
“ Όταν τελείωσε την ανάγνωση με κοίταξε κατά πρόσωπο, και με φωνή λυπημένη αλλά σταθερή μου είπε: «Alors, c’est la guerre»”
Απόσπασμα από το άρθρο του Γ.Πετρόπουλου, “Το ΟΧΙ του ελληνικού λαού”.
Ο Γκράτσι επιχείρησε να αποφορτίσει το κλίμα, ισχυριζόμενος ότι η προσφυγή στα όπλα δεν ήταν αναγκαστική εφόσον η Ελλάδα έδειχνε τη διάθεση να συμμορφωθεί προς τις ιταλικές απαιτήσεις. Εντούτοις δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει στο συνομιλητή του ποια στρατηγικά σημεία επί του ελληνικού εδάφους έπρεπε να τεθούν υπό ιταλική κατοχή.
Πέραν όμως τούτου, ούτε ο Μεταξάς ήταν ηλίθιος για να μην καταλαβαίνει πως ακόμη κι αν ήθελε να συμμορφωθεί προς τις ιταλικές απαιτήσεις, δεν ήταν σε θέση να το πράξει μέσα στο χρονικό περιθώριο των τριών ωρών που του δινόταν, δεδομένου ότι στις 6 το πρωί θα άρχιζε η προέλαση των στρατιωτικών δυνάμεων της Ιταλίας προς την Ελλάδα.
Ο πόλεμος ήταν αναπόφευκτος, αν και στις τάξεις του δικτατορικού καθεστώτος ήταν τουλάχιστον ισχυρή, αν όχι κυρίαρχη, η άποψη ότι θα γινόταν μόνο για μερικές ημέρες και μόνο για την τιμή των όπλων.
Αλλά τότε γιατί δεν προτίμησαν το συμβιβασμό; Στο ερώτημα αυτό, η απάντηση έρχεται μέσα από την απάντηση σε ένα άλλο ερώτημα που εδώ και εξήντα τόσα χρόνια κυριαρχεί στις συζητήσεις των Ελλήνων: Ποιος είπε το πραγματικό ΟΧΙ, ο Μεταξάς ή ο λαός; ΄Η αλλιώς πιο ακριβέστερα: Το «ΟΧΙ» του Μεταξά ήταν της ίδιας βαρύτητας και της ίδιας σημασίας με το ΟΧΙ του ελληνικού λαού;
Το «ΟΧΙ» του Μεταξά και το ΟΧΙ του λαού
Ένας παλιός αστός πολιτικός του λεγόμενου Δημοκρατικού Κέντρου, ο Γεώργιος Καφαντάρης είχε πει με δεικτικό τρόπο για τη στάση του Μεταξά απέναντι στο ιταλικό τελεσίγραφο: «Είπε το ΟΧΙ, ο μόνος Ελληνας που θα μπορούσε να πει το ΝΑΙ»6.
Το λογοπαίγνιο αυτό του Καφαντάρη ήταν ευθεία αναφορά στις ιδεολογικές και πολιτικές συγγένειες που είχε ο ίδιος ο δικτάτορας και το καθεστώς της 4ης Αυγούστου με τα φασιστικά κινήματα της Ευρώπης εκείνης της ιστορικής περιόδου, ιδιαίτερα δε με το ιταλικό φασιστικό κίνημα του Μπενίτο Μουσολίνι. Ομως το «ΟΧΙ» του Μεταξά αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι σε τέτοιες ιστορικές στιγμές τις αποφάσεις δεν τις επιβάλλουν οι ιδεολογικές και πολιτικές προτιμήσεις των ηγετών, αλλά τα γενικότερα συμφέροντα των κυρίαρχων τάξεων στην εσωτερική και διεθνή τους διάσταση. Ο Μεταξάς το γνώριζε αυτό πολύ καλά - ίσως καλύτερα από πολλούς άλλους στον κύκλο των ηγετών του δικτατορικού καθεστώτος - και μάλιστα πολύ πριν από το ξέσπασμα του ελληνοϊταλικού πολέμου.
Στις 3 Μαρτίου του 1934 για παράδειγμα, μιλώντας στο Συμβούλιο των Πολιτικών αρχηγών, έλεγε κατά λέξη (Ιωάννου Μεταξά: «Ημερολόγιο», εκδόσεις «Γκοβόστη», τόμος Δ' σελ. 77) :
«Αν και είναι βεβαίως παράτολμον εις την πολιτική να δημιουργή κανείς δόγματα, η Ελλάς δύναται να θέση ως δόγμα πολιτικόν ότι εν ουδεμία περιπτώσει δύναται να ευρεθή εις στρατόπεδον αντίθετον εκείνου εις το οποίον θα ευρίσκετο η Αγγλία. Δυνάμεθα τούτο να το θεωρήσωμεν ως δόγμα. Εγώ τουλάχιστον το ασπάζομαι».
Την πολιτική αυτή ο Μεταξάς τη συνέχισε και στην περίοδο της δικτατορίας του. Για την ακρίβεια ήταν τέτοια η αγγλική επιρροή πάνω στην Ελλάδα που ούτε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου μπόρεσε να αμφισβητήσει παρά τον πολιτικοϊδεολογικό του προσανατολισμό προς τα φασιστικά ευρωπαϊκά καθεστώτα και τις στενές οικονομικές σχέσεις που ανέπτυξε μ' αυτά.
Δεν επρόκειτο βέβαια μόνο για πολιτική επιρροή, αλλά και για οικονομική, αφού οι σχέσεις του ελληνικού κεφαλαίου με το αγγλικό ήταν ιδιαίτερα ισχυρές.
Για παράδειγμα, στο διάστημα 1922-1932 παρουσιάζεται στην Ελλάδα μια τεράστια εισβολή ξένων κεφαλαίων, σχεδόν διπλάσια απ' αυτή που είχαμε την εποχή του Τρικούπη. Το εξωτερικό χρέος της χώρας έφτανε τα 1.022 εκατομμύρια χρυσά φράγκα, ενώ το εσωτερικό ήταν 144 εκατομμύρια χρυσά φράγκα. Συστηματικοί δανειστές της χώρας - αγοραστές δηλαδή ελληνικών χρεογράφων - ήταν ο οίκος «Hambro» του Λονδίνου (γνωστός από τα δάνεια της εποχής του Τρικούπη), το συγκρότημα «Speyer and Co» της Ν. Υόρκης και η Εθνική Τράπεζα Αθηνών.
Το 67,42% του εξωτερικού χρέους ήταν αγγλικά κεφάλαια, το 9,88% ήταν κεφάλαια των ΗΠΑ, το 7,52% ήταν γαλλικά κεφάλαια, το 5,40% σουηδικά, το 3,44% βελγικά, το 1,7% γερμανικά και το 1,65% ιταλικά. Επίσης ένα ποσό 108 εκατομμυρίων δολαρίων (περίπου το 20% του συνολικού εξωτερικού χρέους) ήταν χρεόγραφα, οι κάτοχοι των οποίων ζούσαν στην Ελλάδα («Ιστορία Ελληνικού Εθνους», «Εκδοτική Αθηνών» τόμος ΙΕ, σελ. 335-338)
Αντιλαμβάνεται κανείς τι τεράστια οικονομικά συμφέροντα παίζονταν στην Ελλάδα και πόση μεγάλη ήταν η οικονομική επιρροή της Αγγλίας στη χώρα. Ετσι δεν είναι καθόλου παράξενο που η μεταξική δικτατορία δεν κλόνισε, αλλά αντίθετα ενίσχυσε τις σχέσεις της χώρας με την Αγγλία.
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι ο υφυπουργός της Αγγλίας, Ρ. Βάνσιταρτ, έγραφε σε υπόμνημά του το Μάη του 1937 για τις ελληνοαγγλικές σχέσεις (Γ. Ανδρικόπουλου: «Οι ρίζες του ελληνικού φασισμού», εκδόσεις «ΔΙΟΓΕΝΗΣ», σελ 25):
«Βρήκαμε ότι το καθεστώς Μεταξά είναι πολύ πιο συνεννοήσιμο από πολλά από τα προϋπάρχοντα καθεστώτα»...
Στο LEFTeria-news αναρτούμε το κείμενο του τελεσιγράφου που επέδωσε ο πρέσβης της Ιταλίας Εμμανουέλλε Γκράτσι στον Μεταξά, αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Ιταλού υπουργού εξωτερικών Γκαλεάτσο Τσιάνο, μέσα από την Εκπαιδευτική Πύλη του ΥΠ.Ε.Π.Θ. και εκτενές απόsπασμα του δημοσιογράφου και ιστορικού Γιώργου Πετρόπουλου, αλλά και από άλλες πηγές, που αναγράφονται στην ανάρτηση.
Ο πόλεμος στην Αλβανία, η Μάχη της Κρήτης και η μεγαλειώδης Εθνική Αντίσταση που ακολούθησε ανέτρεψαν τα σχέδια Μουσολίνι και Χίτλερ, καθώς και σε μεγάλο βαθμό την έκβαση του πολέμου.
Και μέσα από τις παρακάτω δηλώσεις, είναι ευκαιρία να θυμηθούμε ότι καμία μάχη, δεν πάει χαμένη. Εκτός μόνο από αυτή που δεν δίνεται.
Στάλιν: “Λυπάμαι διότι γηράσκω και δέν θά ζήσω επί μακρόν διά νά ευγνωμονώ τόν Ελληνικόν Λαόν, τού οποίου ή αντίστασις έκρινε τόν 2ον Παγκόσμιον Πόλεμον.”
(Από ομιλία του πού μετέδωσε ο ραδιοφωνικός σταθμός Μόσχας τήν 31 Ιανουαρίου 1943 μετά τήν νίκη τού Στάλιγκραντ καί τήν συνθηκολόγηση τού στρατάρχου Paulus.)
Μόσχα, Ραδιοφωνικός Σταθμός
“Επολεμήσατε άοπλοι καί ενικήσατε, μικροί εναντίον μεγάλων.Σας οφείλουμε ευγνωμοσύνη, διοτι εκερδίσαμε χρόνο γιά να αμυνθούμε. Ως Ρώσοι καί ως άνθρωποι σας ευχαριστούμε”.
(Οταν ο Χίτλερ επετέθη κατά τής Ε.Σ.Σ.Δ.)
Georgy Constantinovich Joucov, Στρατάρχης τού Σοβιετικού Στρατού:
“Εάν ό Ρωσικός λαός κατόρθωσε να ορθώσει αντίσταση μπροστά στίς πόρτες τής Μόσχας, νά συγκρατήσει καί νά ανατρέψει τόν Γερμανικό χείμαρρο, τό οφείλει στόν Ελληνικό Λαό, πού καθυστέρησε τίς Γερμανικές μεραρχίες όλον τόν καιρό πού θά μπορούσαν νά μας γονατίσουν. Η γιγαντομαχία τής Κρήτης υπήρξε τό κορύφωμα τής Ελληνικής προσφοράς.”
(Απόσπασμα από τά απομνημονεύματά του γιά τόν Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.)
Μπενίτο Μουσολίνι:
“Ο πόλεμος μέ τήν Ελλάδα απέδειξεν ότι τίποτε δέν είναι ακλόνητον είς τά στρατιωτικά πράγματα καί ότι πάντοτε μάς περιμένουν εκπλήξεις.”
(Από λόγο πού εκφώνησε στις 10/5/1941.)
Στις 3 μ.μ. της 28ης Οκτωβρίου 1940 επιδόθηκε από τον Ιταλό πρεσβευτή κόμη Γκράτσι στον πρωθυπουργό της Ελλάδας Ιω. Μεταξά τηλεγράφημα - τελεσίγραφο, το οποίο και απορρίφθηκε.
Λίγα 24ωρα πρίν, στις 26 Οκτωβρίου η ιταλική πρεσβεία είχε δώσει δεξίωση προς τιμήν του γιου του μεγάλου συνθέτη Πουτσίνι και της συζύγου του, που επισκέπτονταν την χώρα μας. Σύμφωνα με τους Δ. Κόκκινο στο «Οι δύο πόλεμοι 1940 - 1941» Αθήνα 1946, τόμος Β', σελ. 167 - 170 και Heinz A. Richter στο «Η Ιταλογερμανική επίθεση εναντίον της Ελλάδος», η δεξίωση είχει έντονο φιλλεληνικό χρώμα, με τα τραπέζια διακοσμημένα με ελληνικές και ιταλικές σημαίες, ενώ η τούρτα έφερε πάνω τη φράση «Ζήτω η Ελλάς».
Το προηγούμενο βράδυ, ο βασιλιάς Γεώργιος με την βασιλική οικογένεια, ο Μεταξάς, η ηγεσία της ιταλικής πρεσβείας και το ζεύγος Πουτσίνι, παρακολούθησαν από κοινού την «Μαντάμ Μπατερφλάι» από τη Λυρική Σκηνή.
Τα σύννεφα όμως μαζεύονταν από καιρό όπως διαβάζουμε από το ημερολόγιο του Ιταλού υπουργού εξωτερικών Γκαλεάτσο Τσιάνο:
3 Ιουλίου 1940
«Μίλησα έντονα στον Ελληνα υπουργό. Ο Ντε Βέκκι (Ιταλός διοικητής των Δωδεκανήσων) τηλεγραφεί ότι τα βρετανικά πλοία, και ίσως και τα αεροπλάνα, βρίσκουν στην Ελλάδα προστασία και ανεφοδιάζονται. Ο Μουσολίνι είναι έξω φρενών. Εχει αποφασίσει να δράσει».
11 Αυγούστου 1940
«Ο Μουσολίνι εξακολουθεί να μιλά για την Ελλάδα και θέλει να μάθει λεπτομέρειες για την περιοχή κοντά στα σύνορα με την Αλβανία. Εχει αρχίσει να προετοιμάζει το έδαφος. Μου έστειλε στη Ρώμη τον Τζακομόνι και τον Βισκόντι Πράσκα με τους οποίους σκοπεύει να δράσει. Μιλά για κεραυνοβόλα επίθεση στην Ελλάδα γύρω στα τέλη Σεπτεμβρίου. Αφού έτσι αποφάσισε, σκέπτομαι ότι συμφέρει να βιαστούμε. Είναι επικίνδυνο να δώσουμε στους Ελληνες τη δυνατότητα να προετοιμασθούν».
12 Οκτωβρίου 1940
«Ο ντούτσε είναι αγανακτισμένος. Λέει ότι η κατάληψη της Ρουμανίας (ενν. από τη χιτλερική Γερμανία) έχει επηρεάσει αρνητικά την ιταλική κοινή γνώμη. Είπε: «Ο Χίτλερ με φέρει πάντα προ τετελεσμένων γεγονότων. Αυτή τη φορά θα τον πληρώσω με το ίδιο νόμισμα. Θα πληροφορηθεί ότι κατέλαβα την Ελλάδα από τις εφημερίδες. Ετσι, θα αποκατασταθεί η ισορροπία». Τον ρώτησα αν έχει συμφωνήσει με τον Μπαντόλιο. «Οχι ακόμη», απάντησε. «Αλλά θα απολύσω όποιον θεωρεί δύσκολο να χτυπηθεί με τους Ελληνες». Τώρα πια ο ντούτσε φαίνεται αποφασισμένος να δράσει. Εγώ πιστεύω ότι η επιχείρηση είναι χρήσιμη και εύκολη».
27 Οκτωβρίου 1940
«Τα επεισόδια στην Αλβανία πολλαπλασιάζονται. Εχει πια αρχίσει η δράση. Κι όμως, οι τέσσερις διπλωμάτες -ο Γερμανός, ο Ιάπωνας, ο Ισπανός και ο Ούγγρος- στους οποίους έδωσα το κείμενο του τελεσιγράφου προς την Ελλάδα, εξεπλάγησαν».
Λίγο πριν ξεκινήσει η δεξίωση της ιταλικής πρεσβείας, και κατά τη διάρκεια της, οι Ιταλοί λάμβαναν σε τέσσερις δόσεις ένα κρυπτογραφημένο τηλεγράφημα, μια τελεσιγραφική διακοίνωση της ιταλικής προς την ελληνική κυβέρνηση.
Το κείμενο της διακοίνωσης συνοδευόταν από μια σειρά οδηγίες σχετικά με τον τρόπο που όφειλε να χειριστεί το θέμα η ηγεσία της πρεσβείας.
«Το περίφημο αυτό έγγραφο κακοπιστίας συνοδεύετο από τις εξής οδηγίες. Η επίδοση της διακοινώσεως έπρεπε να γίνει χωρίς προειδοποίηση στις 3 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου και την επίδοση της διακοινώσεως θα έπρεπε να ακολουθήσει η προφορική ανακοίνωση ότι οι κινήσεις των στρατευμάτων μας θα άρχιζαν την 6 πρωινή της ίδιας ημέρας. Τα πάντα είχαν υπολογισθεί ώστε ο πόλεμος να καταστεί αναπόφευκτος». (Εμμανουέλε Γκράτσι: «Η αρχή του τέλους - Η επιχείρηση κατά της Ελλάδος»),
Το τελεσίγραφο που επιδόθηκε στις 3 μ.μ. της 28/10/1940 από τον Ιταλό πρεσβευτή κόμητα Γκράτσι στον πρωθυπουργό της Ελλάδας Ιω. Μεταξά. (Θ.Παπακωνσταντίνου, Η μάχη της Ελλάδος, 1940-41, από την Εκπαιδευτική Πύλη του ΥΠ.Ε.Π.Θ.) :
Η ουδετερότης της Ελλάδος απέβη ολονέν και περισσότερον απλώς και καθαρώς φαινομενική. Η ευθύνη δια την κατάστασιν ταύτην πίπτει πρωτίστως επί της Αγγλίας και επί της προθέσεώς της όπως περιπλέκη πάντοτε άλλας χώρας εις τον πόλεμον.
Η Ιταλική Κυβέρνησις θεωρεί έκδηλον ότι η πολιτική της Ελληνικής Κυβερνήσεως έτεινε και τείνει να μεταβάλη το ελληνικόν έδαφος, ή τουλάχιστον να επιτρέψη όπως το ελληνικόν έδαφος μεταβληθή εις βάσιν πολεμικής δράσεως εναντίον της Ιταλίας. Τούτο δεν θα ηδύνατο να οδηγήση ή εις μίαν ένοπλον ρήξιν μεταξύ της Ιταλίας και της Ελλάδος, ρήξιν την οποίαν η Ιταλική Κυβέρνησις έχει πάσαν πρόθεσιν να αποφύγη.
Όθεν, η Ιταλική Κυβέρνησις κατέληξεν εις την απόφασιν να ζητήση από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν -ως εγγύησιν δια την ουδετερότητα της Ελλάδος και ως εγγύησιν δια την ασφάλειαν της Ιταλίας- το δικαίωμα να καταλάβη δια των ενόπλων αυτής δυνάμεων, δια την διάρκειαν της σημερινής προς την Αγγλίαν ρήξεως, ωρισμένα στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους.
Η Ιταλική Κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως μη εναντιωθή εις την κατάληψιν ταύτην και όπως μη παρεμποδίση την ελευθέραν διέλευσιν των στρατευμάτων των προοριζομένων να την πραγματοποιήσωσι. Τα στρατεύματα ταύτα δεν παρουσιάζονται ως εχθροί του ελληνικού λαού και η Ιταλική Κυβέρνησις δεν προτίθεται ποσώς, δια της προσωρινής κατοχής στρατηγικών τινών σημείων, επιβαλλομένης υπό της ανάγκης των περιστάσεων και εχούσης καθαρώς αμυντικόν χαρακτήρα, να θίξη οπωσδήποτε την κυριαρχίαν και την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.
Η Ιταλική Κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως δώση αυθωρεί εις τας στρατιωτικάς αρχάς τας αναγκαίας διαταγάς ίνα η κατοχή αυτή δυνηθή να πραγματοποιηθή κατά ειρηνικόν τρόπον. Εάν τα ιταλικά στρατεύματα ήθελον συναντήση αντίστασιν, η αντίστασις αυτή θα καμφθή δια των όπλων και η Ελληνική Κυβέρνησις θα έφερε τας ευθύνας, αι οποίαι ήθελον προκύψη εκ τούτου.
Αθήναι τη 28η Οκτωβρίου 1940/ΧΙΧ
Σύμφωνα με τον Γκράτσι, («Η αρχή του τέλους – η επιχείρηση κατά της Ελλάδος»), η απάντηση του Μεταξά, ήταν “Λοιπόν έχουμε πόλεμο”.
“ Όταν τελείωσε την ανάγνωση με κοίταξε κατά πρόσωπο, και με φωνή λυπημένη αλλά σταθερή μου είπε: «Alors, c’est la guerre»”
Απόσπασμα από το άρθρο του Γ.Πετρόπουλου, “Το ΟΧΙ του ελληνικού λαού”.
Ο Γκράτσι επιχείρησε να αποφορτίσει το κλίμα, ισχυριζόμενος ότι η προσφυγή στα όπλα δεν ήταν αναγκαστική εφόσον η Ελλάδα έδειχνε τη διάθεση να συμμορφωθεί προς τις ιταλικές απαιτήσεις. Εντούτοις δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει στο συνομιλητή του ποια στρατηγικά σημεία επί του ελληνικού εδάφους έπρεπε να τεθούν υπό ιταλική κατοχή.
Πέραν όμως τούτου, ούτε ο Μεταξάς ήταν ηλίθιος για να μην καταλαβαίνει πως ακόμη κι αν ήθελε να συμμορφωθεί προς τις ιταλικές απαιτήσεις, δεν ήταν σε θέση να το πράξει μέσα στο χρονικό περιθώριο των τριών ωρών που του δινόταν, δεδομένου ότι στις 6 το πρωί θα άρχιζε η προέλαση των στρατιωτικών δυνάμεων της Ιταλίας προς την Ελλάδα.
Ο πόλεμος ήταν αναπόφευκτος, αν και στις τάξεις του δικτατορικού καθεστώτος ήταν τουλάχιστον ισχυρή, αν όχι κυρίαρχη, η άποψη ότι θα γινόταν μόνο για μερικές ημέρες και μόνο για την τιμή των όπλων.
Αλλά τότε γιατί δεν προτίμησαν το συμβιβασμό; Στο ερώτημα αυτό, η απάντηση έρχεται μέσα από την απάντηση σε ένα άλλο ερώτημα που εδώ και εξήντα τόσα χρόνια κυριαρχεί στις συζητήσεις των Ελλήνων: Ποιος είπε το πραγματικό ΟΧΙ, ο Μεταξάς ή ο λαός; ΄Η αλλιώς πιο ακριβέστερα: Το «ΟΧΙ» του Μεταξά ήταν της ίδιας βαρύτητας και της ίδιας σημασίας με το ΟΧΙ του ελληνικού λαού;
Το «ΟΧΙ» του Μεταξά και το ΟΧΙ του λαού
Ένας παλιός αστός πολιτικός του λεγόμενου Δημοκρατικού Κέντρου, ο Γεώργιος Καφαντάρης είχε πει με δεικτικό τρόπο για τη στάση του Μεταξά απέναντι στο ιταλικό τελεσίγραφο: «Είπε το ΟΧΙ, ο μόνος Ελληνας που θα μπορούσε να πει το ΝΑΙ»6.
Το λογοπαίγνιο αυτό του Καφαντάρη ήταν ευθεία αναφορά στις ιδεολογικές και πολιτικές συγγένειες που είχε ο ίδιος ο δικτάτορας και το καθεστώς της 4ης Αυγούστου με τα φασιστικά κινήματα της Ευρώπης εκείνης της ιστορικής περιόδου, ιδιαίτερα δε με το ιταλικό φασιστικό κίνημα του Μπενίτο Μουσολίνι. Ομως το «ΟΧΙ» του Μεταξά αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι σε τέτοιες ιστορικές στιγμές τις αποφάσεις δεν τις επιβάλλουν οι ιδεολογικές και πολιτικές προτιμήσεις των ηγετών, αλλά τα γενικότερα συμφέροντα των κυρίαρχων τάξεων στην εσωτερική και διεθνή τους διάσταση. Ο Μεταξάς το γνώριζε αυτό πολύ καλά - ίσως καλύτερα από πολλούς άλλους στον κύκλο των ηγετών του δικτατορικού καθεστώτος - και μάλιστα πολύ πριν από το ξέσπασμα του ελληνοϊταλικού πολέμου.
Στις 3 Μαρτίου του 1934 για παράδειγμα, μιλώντας στο Συμβούλιο των Πολιτικών αρχηγών, έλεγε κατά λέξη (Ιωάννου Μεταξά: «Ημερολόγιο», εκδόσεις «Γκοβόστη», τόμος Δ' σελ. 77) :
«Αν και είναι βεβαίως παράτολμον εις την πολιτική να δημιουργή κανείς δόγματα, η Ελλάς δύναται να θέση ως δόγμα πολιτικόν ότι εν ουδεμία περιπτώσει δύναται να ευρεθή εις στρατόπεδον αντίθετον εκείνου εις το οποίον θα ευρίσκετο η Αγγλία. Δυνάμεθα τούτο να το θεωρήσωμεν ως δόγμα. Εγώ τουλάχιστον το ασπάζομαι».
Την πολιτική αυτή ο Μεταξάς τη συνέχισε και στην περίοδο της δικτατορίας του. Για την ακρίβεια ήταν τέτοια η αγγλική επιρροή πάνω στην Ελλάδα που ούτε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου μπόρεσε να αμφισβητήσει παρά τον πολιτικοϊδεολογικό του προσανατολισμό προς τα φασιστικά ευρωπαϊκά καθεστώτα και τις στενές οικονομικές σχέσεις που ανέπτυξε μ' αυτά.
Δεν επρόκειτο βέβαια μόνο για πολιτική επιρροή, αλλά και για οικονομική, αφού οι σχέσεις του ελληνικού κεφαλαίου με το αγγλικό ήταν ιδιαίτερα ισχυρές.
Για παράδειγμα, στο διάστημα 1922-1932 παρουσιάζεται στην Ελλάδα μια τεράστια εισβολή ξένων κεφαλαίων, σχεδόν διπλάσια απ' αυτή που είχαμε την εποχή του Τρικούπη. Το εξωτερικό χρέος της χώρας έφτανε τα 1.022 εκατομμύρια χρυσά φράγκα, ενώ το εσωτερικό ήταν 144 εκατομμύρια χρυσά φράγκα. Συστηματικοί δανειστές της χώρας - αγοραστές δηλαδή ελληνικών χρεογράφων - ήταν ο οίκος «Hambro» του Λονδίνου (γνωστός από τα δάνεια της εποχής του Τρικούπη), το συγκρότημα «Speyer and Co» της Ν. Υόρκης και η Εθνική Τράπεζα Αθηνών.
Το 67,42% του εξωτερικού χρέους ήταν αγγλικά κεφάλαια, το 9,88% ήταν κεφάλαια των ΗΠΑ, το 7,52% ήταν γαλλικά κεφάλαια, το 5,40% σουηδικά, το 3,44% βελγικά, το 1,7% γερμανικά και το 1,65% ιταλικά. Επίσης ένα ποσό 108 εκατομμυρίων δολαρίων (περίπου το 20% του συνολικού εξωτερικού χρέους) ήταν χρεόγραφα, οι κάτοχοι των οποίων ζούσαν στην Ελλάδα («Ιστορία Ελληνικού Εθνους», «Εκδοτική Αθηνών» τόμος ΙΕ, σελ. 335-338)
Αντιλαμβάνεται κανείς τι τεράστια οικονομικά συμφέροντα παίζονταν στην Ελλάδα και πόση μεγάλη ήταν η οικονομική επιρροή της Αγγλίας στη χώρα. Ετσι δεν είναι καθόλου παράξενο που η μεταξική δικτατορία δεν κλόνισε, αλλά αντίθετα ενίσχυσε τις σχέσεις της χώρας με την Αγγλία.
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι ο υφυπουργός της Αγγλίας, Ρ. Βάνσιταρτ, έγραφε σε υπόμνημά του το Μάη του 1937 για τις ελληνοαγγλικές σχέσεις (Γ. Ανδρικόπουλου: «Οι ρίζες του ελληνικού φασισμού», εκδόσεις «ΔΙΟΓΕΝΗΣ», σελ 25):
«Βρήκαμε ότι το καθεστώς Μεταξά είναι πολύ πιο συνεννοήσιμο από πολλά από τα προϋπάρχοντα καθεστώτα»...
Η πραγματικότητα αυτή επιβεβαιώθηκε μερικά χρόνια αργότερα από τον ίδιο τον Ελληνα δικτάτορα ο οποίος, στις αρχές Μάη του 1940, εξομολογούνταν, στον Αρθουρ Μάρτον - ανταποκριτή της «Ντέιλι Τέλεγκραφ» στην Αίγυπτο - τον οποίο συνάντησε στην Αθήνα, τα παρακάτω («Τα Μυστικά Αρχεία του Φόρεϊν Οφφις», ΒΙΠΕΡ, εκδόσεις «ΠΑΠΥΡΟΣ», σελ. 76):
«Είμεθα ουδέτεροι εφ' όσον χρόνον η Αγγλία θέλει να είμεθα ουδέτεροι. Τίποτα δεν κάνομε χωρίς συνεννόησιν με την Αγγλία και, τις περισσότερες φορές ό,τι κάνομε γίνεται κατά σύστασιν ή παράκλησιν της Αγγλίας. Η Ελλάς είναι ζωτικό τμήμα της αγγλικής αυτοκρατορικής αμύνης».
Εντούτοις ο Μεταξάς μπροστά στο ενδεχόμενο πολεμικής εμπλοκής της Ελλάδας με την Ιταλία επιχείρησε να διερευνήσει τη δυνατότητα απεμπλοκής από την Αγγλία και συμβιβασμού με τις απαιτήσεις του φασιστικού μπλοκ της Ευρώπης. Να πώς ο ίδιος περιέγραψε αυτό το θέμα στη συνάντηση που είχε με τους ιδιοκτήτες και τους αρχισυντάκτες του αθηναϊκού Τύπου στις 30 Οκτώβρη του 1940:
«Μη νομίσητε ότι η απόφασις του ΟΧΙ πάρθηκε έτσι, σε μια στιγμή. Μην φαντασθήτε ότι εμπήκαμε στον πόλεμο αιφνιδιαστικά. 'Η ότι δεν έγινε παν ό,τι επετρέπετο και μπορούσε να γίνει διά να τον αποφύγωμε....
Ομολογώ ότι εμπρός εις την φοβεράν ευθύνην της αναμείξεως της Ελλάδος εις τέτοιον μάλιστα πόλεμον, έκρινα πως καθήκον μου ήτο να δω εάν θα ήτο δυνατόν να προφυλάξω τον τόπον από αυτόν, έστω και διά παντός τρόπου, ο οποίος όμως θα συμβιβάζετο με τα γενικώτερα συμφέροντα του Εθνους. Εις σχετικάς βολιδοσκοπήσεις προς την κατεύθυνσιν τον Αξονος, μου εδόθη να εννοήσω σαφώς ότι μόνη λύσις θα μπορούσε να είναι μία εκουσία προσχώρησις της Ελλάδος εις τη "Νέαν Τάξιν".
Προσχώρησις που θα εγένετο όλως ευχαρίστως δεκτή από τον Χίτλερ "ως εραστήν του Ελληνικού πνεύματος".
Φωτογραφία της εποχής με παιδιά στην στολή της φασιστικής νεολαίας, ΕΟΝ
Συγχρόνως όμως μου εδόθη να εννοήσω ότι η ένταξις εις τη Νέαν Τάξιν προϋποθέτει προκαταρκτικήν άρσιν όλων των παλαιών διαφορών με τους γείτονάς μας, και ναι μεν αυτό θα συνεπήγετο φυσικά θυσίας τινάς διά την Ελλάδα, αλλά αι θυσίαι θα έπρεπε να θεωρηθούν απολύτως "ασήμαντοι" εμπρός εις τα "οικονομικά και άλλα πλεονεκτήματα" τα οποία θα είχεν διά την Ελλάδα ή Νέα Τάξις εις την Ευρώπην και εις την Βαλκανικήν.
Φυσικά με πάσαν περίσκεψιν και ανεπισήμως επεδίωξα δι' όλων των μέσων να κατατοπισθώ συγκεκριμένως ποίαι θα ήσαν αι θυσίαι αυταί, με τας οποίας η Ελλάς θα έπρεπε να πληρώση την ατίμωσιν της εξ ιδίας θελήσεως προσφοράς της να υπαχθή υπό τη Νέαν Τάξιν.
Με καταφανή προσπάθειαν αποφυγής σαφούς καθορισμού μου εδόθη να καταλάβω ότι η προς τους Ελληνας στοργή του Χίτλερ ήτο οι εγγυήσεις ότι αι θυσίαι αυταί θα περιορίζοντο "εις το ελάχιστον δυνατόν". Οταν επέμεινα να κατατοπισθώ, πόσον επί τέλους θα μπορούσε να είναι ούτο το ελάχιστον τελικώς, μάς εδόθη να καταλάβωμεν ότι τούτο συνίστατο εις μερικάς ικανοποιήσεις προς την Ιταλίαν δυτικώς μέχρι Πρεβέζης, ίσως και προς τη Βουλγαρίαν ανατολικώς μέχρι Δεδεαγάτς.
Δηλαδή θα έπρεπε, διά να αποφύγωμεν τov πόλεμον, να γίνωμεν εθελονταί δούλοι και να πληρώσωμεν αυτήν την τιμήν... με το άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδος προς ακρωτηριασμόν από την Ιταλίαν και του αριστερού προς ακρωτηριασμόν από τη Βουλγαρίαν. Φυσικά δεν ήτο δύσκολον να προβλέψη κανείς ότι εις μίαν τοιαύτην περίπτωσιν οι Αγγλοι θα έκοβαν και αυτοί τα πόδια της Ελλάδος. Και με το δίκαιόν των...
Θα εδημιουργούντο έτσι όχι δύο, όπως το 1916, αλλά τρεις αυτήν τη φοράν Ελλάδες.
Η πρώτη θα ήτο η επίσημος των Αθηνών, η οποία είχεν φθάσει εις την πώρωσιν και το κατάντημα διά να αποφύγη τον πόλεμον να δεχθή να γίνη εθελοντής δούλος, πληρώνουσα μάλιστα την τιμήν αυτήν και με τη συγκατάθεσίν της να αυτοακρωτηριασθή τραγικώτατα, παραδίδουσα εις την δουλείαν πληθυσμούς αμιγώς ελληνικούς και μάλιστα δύναμαι να είπω τους ελληνικωτέρους των ελληνικών τοιούτους. Δευτέρα θα ήτο η πραγματική Ελλάς.
Δηλαδή η παμψηφία της κοινής γνώμης του Εθνους, το οποίον ποτέ δε θα
απεδέχετο την εκουσίαν του υποδούλωσιν πληρωνομένην μάλιστα με εθνικόν
ακρωτηριασμόν αφόρητον και ισοδυναμούσαν με οριστικήν ατίμωσιν και
μελλοντικήν βεβαίαν εκμηδένισιν του Ελληνισμού ως εννοίας και οντότητος,
εκμηδένισιν πρώτον ηθικήν και δεύτερον εν συνεχεία της ηθικής και
υλικήν.
Το Εθνος ουδέποτε θα συνεχώρει εις τον Βασιλέα και την Εθνικήν Κυβέρνησιν της 4ης Αυγούστου, τοιαύτην πολιτικήν.
Τρίτη τέλος θα προέκυπτε μία ακόμη Ελλάς, η Ελλάς την οποίαν δε θα παρέλειπον να δημιουργήσουν, φυσικά με την επίκλησιν του δημοκρατισμού, οι δημοκρατικοί Ελληνες υπό την κάλυψιν του βρετανικού Στόλου εις τας νήσους, Κρήτην και εις τας άλλας. Η τρίτη αυτή Ελλάς, η "Δημοκρατική" θα είχε με το μέρος της όχι μόνον την πρόθυμον υποστήριξιν της Αγγλίας εις την οποίαν θα έδιδε το δικαίωμα να καλύψη τας νήσους μας, καλυπτομένη και η ιδία εις την Βόρειον Αφρικήν, αλλά θα είχε με το μέρος της και το Εθνικόν δίκαιον.
Το Εθνος ουδέποτε θα συνεχώρει εις τον Βασιλέα και την Εθνικήν Κυβέρνησιν της 4ης Αυγούστου, τοιαύτην πολιτικήν.
Τρίτη τέλος θα προέκυπτε μία ακόμη Ελλάς, η Ελλάς την οποίαν δε θα παρέλειπον να δημιουργήσουν, φυσικά με την επίκλησιν του δημοκρατισμού, οι δημοκρατικοί Ελληνες υπό την κάλυψιν του βρετανικού Στόλου εις τας νήσους, Κρήτην και εις τας άλλας. Η τρίτη αυτή Ελλάς, η "Δημοκρατική" θα είχε με το μέρος της όχι μόνον την πρόθυμον υποστήριξιν της Αγγλίας εις την οποίαν θα έδιδε το δικαίωμα να καλύψη τας νήσους μας, καλυπτομένη και η ιδία εις την Βόρειον Αφρικήν, αλλά θα είχε με το μέρος της και το Εθνικόν δίκαιον.
Η ηθική της δύναμις λοιπόν θα απερρόφα μοιραίως την επίσημον Ελλάδα,
διότι θα διέθετεν η τρίτη αυτή Ελλάς, την ανεπιφύλακτον έγκρισιν και
ενίσχυσιν της ανεπισήμου, της "δευτέρας" Ελλάδος, της Εθνικής δημοσίας
γνώμης εν τη παμψηφία της» (Ιωάννου Μεταξά: «Ημερολόγιο», εκδόσεις
«Γκοβόστη», τόμος Δ' σελ. 522-524)
Ο κυνικός τρόπος με τον οποίο ο ίδιος ο Μεταξάς ομολογεί ότι κατ' ουσίαν εξαναγκάστηκε να μπει στον πόλεμο με την Ιταλία, ασφαλώς δεν αφήνει περιθώρια για περισσότερα σχόλια.
Αν όμως το «Όχι» του Μεταξά ήταν υποχρεωτικό στο πλαίσιο των διεθνών ανταγωνισμών της εποχής και των ιδιαίτερων δεσμών του ελληνικού με το ξένο κεφάλαιο, το ΟΧΙ του ελληνικού λαού πήγαζε από τις παραδόσεις, την ιστορία του, το αναφαίρετο δικαίωμά του και τον αναμφισβήτητο πόθο του να ζήσει ελεύθερος και ανεξάρτητος.
Ο ελληνικός λαός όχι μόνο δεν ταλαντεύτηκε στο δικό του ΟΧΙ, αλλά ήταν και ο μόνος που πίστευε στη νίκη κόντρα στα όσα πίστευε και στα όσα περίμενε από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο η δικτατορία.
Για να φανεί πόσο τεράστια ήταν η απόσταση των δικτατόρων από τις διαθέσεις του λαού, αξίζει να αναφέρουμε τούτο:
Την επομένη της κήρυξης του πολέμου, στις 29 Οκτώβρη του 1940 ο δικτάτορας Μεταξάς έγραφε στο ημερολόγιό του: «Με ανησυχεί η υπεραισιόδοξος Κοινή Γνώμη» (Ιωάννου Μεταξά: «Ημερολόγιο», εκδόσεις «Γκοβόστη», τόμος Δ' σελ. 520).
Ο κυνικός τρόπος με τον οποίο ο ίδιος ο Μεταξάς ομολογεί ότι κατ' ουσίαν εξαναγκάστηκε να μπει στον πόλεμο με την Ιταλία, ασφαλώς δεν αφήνει περιθώρια για περισσότερα σχόλια.
Αν όμως το «Όχι» του Μεταξά ήταν υποχρεωτικό στο πλαίσιο των διεθνών ανταγωνισμών της εποχής και των ιδιαίτερων δεσμών του ελληνικού με το ξένο κεφάλαιο, το ΟΧΙ του ελληνικού λαού πήγαζε από τις παραδόσεις, την ιστορία του, το αναφαίρετο δικαίωμά του και τον αναμφισβήτητο πόθο του να ζήσει ελεύθερος και ανεξάρτητος.
Ο ελληνικός λαός όχι μόνο δεν ταλαντεύτηκε στο δικό του ΟΧΙ, αλλά ήταν και ο μόνος που πίστευε στη νίκη κόντρα στα όσα πίστευε και στα όσα περίμενε από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο η δικτατορία.
Για να φανεί πόσο τεράστια ήταν η απόσταση των δικτατόρων από τις διαθέσεις του λαού, αξίζει να αναφέρουμε τούτο:
Την επομένη της κήρυξης του πολέμου, στις 29 Οκτώβρη του 1940 ο δικτάτορας Μεταξάς έγραφε στο ημερολόγιό του: «Με ανησυχεί η υπεραισιόδοξος Κοινή Γνώμη» (Ιωάννου Μεταξά: «Ημερολόγιο», εκδόσεις «Γκοβόστη», τόμος Δ' σελ. 520).
Τον ανησυχούσε δηλαδή το υψηλό ηθικό του λαού, το ότι το λαό τον διακατείχε στο μέγιστο βαθμό ο κυριότερος ψυχολογικός όρος για τη διεξαγωγή ενός νικηφόρου πολέμου!!!
lefteria-news.blogspot.gr
2 σχόλια:
ΟΙ ΦΑΣΙΣΤΕΣ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΞΕΠΟΥΛΗΣΑΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ελλάδα, η χιλιοπροδομένη πατρίδα.
Γράφει ο Ν Βράχος
Ποιος θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί, ότι η κυβέρνηση του δικτάτορα Μεταξά, λίγους μήνες πριν την 28η Οκτωβρίου 1940, θα επιχειρούσε στις 17.2.40 να ξεπουλήσει τη χώρα και να υποθηκεύσει ΟΛΟ τον ορυκτό της πλούτο???
Κι όμως, ο ψευτοπατριώτης, ο πρακτορίσκος των Αγγλικών μυστικών υπηρεσιών, χωρίς αιδώ και με απόλυτη ‘’εχεμύθεια’’ ξεπούλησε και υποθήκευσε το μέλλον της πατρίδας μας, σε εκείνους που έβαλαν τον τρελό Χίτλερ, να αιματοκυλήσει τον κόσμο και την Ευρώπη, για να έλθουν εκείνοι ως υποκατάστατοι και κληρονόμοι των Άγγλων.
Λίγα λόγια από τον τύπο της εποχής.
Το εξωτερικό χρέος της χώρας το 1932 έφτανε τα 1,022 δισεκατομμύρια χρυσά φράγκα, ενώ το εσωτερικό χρέος ήταν 144 εκατομμύρια χρυσά φράγκα. Βασικοί δανειστές της χώρας και κάτοχοι των ελληνικών χρεογράφων ήταν ο οίκος «Hambro» του Λονδίνου, το συγκρότημα «Speyer and Co» της Ν. Υόρκης και η Εθνική Τράπεζα Αθηνών. Το 67,42% του εξωτερικού χρέους ήταν αγγλικά κεφάλαια, το 9,88% ήταν κεφάλαια των ΗΠΑ, το 7,52% ήταν γαλλικά κεφάλαια, το 5,40% σουηδικά, το 3,44% βελγικά. Μόλις το 1,7% ήταν γερμανικά και μόλις το 1,65% ήταν ιταλικά (2).
Έλληνα, θέλεις να μάθεις γιατί δεν μπορούμε να βγάλουμε τα πετρέλαια που υπάρχουν στο υπέδαφός μας;
Γιατί ‘’φρόντισε’’ ο μεγάλος ..πατριώτης ο Μεταξάς να τα ΔΕΣΜΕΥΣΕΙ για 70 και πλέον χρόνια.
Όσο για τον Μεταξά, τον Μάη του 1940, λίγους μήνες πριν την κήρυξη του πολέμου, έλεγε στην «Ντέιλι Τέλεγκραφ»:«Είμεθα ουδέτεροι εφ' όσον χρόνον η Αγγλία θέλει να είμεθα ουδέτεροι. Τίποτα δεν κάνομε χωρίς συνεννόησιν με την Αγγλία και, τις περισσότερες φορές ό,τι κάνομε γίνεται κατά σύστασιν ή παράκλησιν της Αγγλίας. Η Ελλάς είναι ζωτικό τμήμα της αγγλικής αυτοκρατορικής αμύνης» (4)
Η ΣΥΜΒΑΣΗ ‘’ΚΟΥΠΕΡ’’ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΔΟΤΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ !
Με την σύμβαση ΚΟΥΠΕΡ που υπεγράφη το 1940 από την κυβέρνηση Μεταξά , όπως φαίνεται καθαρά και στο ΦΕΚ που παρατίθεται, απαγορεύτηκε στην Ελλάδα να ‘’σκέπτεται’’ πως έχει πετρέλαιο.
Για ποιο λόγο οι κυβερνήσεις της Ελλάδας δεν αποδέχονταν ότι υπάρχει υπόγειος και υποθαλάσσιος πλούτος στην ελληνική επικράτεια και γιατί αυτό γίνεται τώρα; Υπάρχουν απαντήσεις;
Μια απάντηση είναι ότι η Ελλάδα είχε συνυπογράψει με τις ΗΠΑ την λεγόμενη Σύμβαση Cooper.
Η "Σύμβαση Cooper" επικυρώθηκε με τον Α.Ν. 2220/1940 (ΦΕΚ 65/Α'/17.02.1940) Περί κυρώσεως συμβάσεως διά την παραχώρησιν υδραυλικής δυνάμεως Αχελώου ποταμού.
Με την σύμβαση αυτήν που υπεγράφη στις 17.2.1940 , όλος ο υδάτινος αλλά και ο υπόγειος και υποθαλάσσιος πλούτος της Χώρας (όπως τα λεγόμενα «στρατηγικά ορυκτά», σίδηρος, χρώμιο, νικέλιο, αλουμίνιο, άλλα μεταλλεύματα, πετρέλαιο, αέριο κλπ), τέθηκαν υπό την αιγίδα ενός Αμερικάνικου consortium εταιρειών!
Την ίδια εποχή, στις 6/5/1940, παραμονές του πολέμου, ο Μεταξάς επαναλάμβανε: «Είναι φυσικό, κράτη παραθαλάσσια σαν εμάς να είμεθα φιλικά με τους Άγγλους και κράτη μεσόγεια σαν τη Βουλγαρία, με τους Γερμανούς. Η διαφορά των πολιτευμάτων δεν παίζει ρόλο (…). Και η Ιταλία στο βάθος, τη φιλία προς την Αγγλία ζητά. Μόνο που αυτή ακολουθεί το δρόμο του μεγάλου, ενώ εμείς είμαστε μικροί»
Λίγους μήνες αργότερα, ‘’κάποιοι ‘’ θεώρησαν σκόπιμο να θανατώσουν στις 28.12.40 τον Ιωάννη Μεταξά.
Ο Μεταξάς, μία αμφιλεγόμενη ιδεολογικά και πολιτικά προσωπικότητα, είχε ήδη «συμπληρώσει τον κύκλο της» και φυσικό ήταν, να πάρει μαζί του πολλά μυστικά, που έπρεπε να σφραγισθούν για το καλό των δημιουργών τους.
Ο Δημήτρης Μπάτσης στο βιβλίο που είχε γράψει το 1947 με τίτλο "Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα", αποκάλυψε την ύπαρξη της.
Το κείμενο για το θέμα που μας απασχολεί δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά με τα αρχικά του συγγραφέα με άρθρο που εξέδωσε για να υποστηρίξει τη θέση περί βιωσιμότητας της Ελληνικής οικονομίας στο περιοδικό «Ανταίος» (10 Μαΐου 1946), το επιστημονικό περιοδικό της Αριστεράς που διηύθυνε ο Δ. Μπάτσης και το εξέδιδε μαζί με τον Νίκο Κιτσίκη βουλευτή της Αριστεράς και πλειοψηφήσαντα υποψήφιο δήμαρχο Αθηναίων.
Θεωρείται ότι αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο εκτελέστηκε ο Μπάτσης. Ως γνωστόν οι Αμερικανοί επέβαλαν την εκτέλεση του Μπελογιάννη και τριών ακόμη αγωνιστών που προασπίζονταν την πατρίδα τους. Σ' αυτούς συγκαταλεγόταν και ο Δ. Μπάτσης που ειρήσθω εν παρόδω ήταν γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας (ο πατέρας του ήταν ναύαρχος).
ΥΓ.
Τελικά μπήκαμε στον πόλεμο επειδή κάποιοι ήθελαν ενώ δεσμεύτηκε ο ορυκτός μας πλούτος επί πολλά χρόνια, ώστε να είμαστε υποχείριοι και επαίτες των δικαιωμάτων μας και της ελευθερίας μας.
Ποιος λοιπόν είπε το ..’’ΟΧΙ’’ ????
Ποιον λοιπόν συνέφερε το ‘’ΟΧΙ’’ ???
ΠΟΙΟΣ ΛΟΙΠΟΝ, ΜΑΣ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΗΝ ΕΜΦΥΛΙΑ ΑΙΜΑΤΟΧΥΣΙΑ, ΣΤΟ ΜΙΣΟΣ, ΣΤΗ ΔΙΧΟΝΟΙΑ και στο σημερινό χάλι ??
Η ΕΠΑΡΑΤΗ !!!!!
Δημοσίευση σχολίου