Σαράντα περίπου χρόνια χιλιάδες ιδιοκτήτες εργατικών κατοικιών ζούσαν σε ένα μετέωρο καθεστώς χωρίς να τους ανήκει τυπικά το σπίτι στο οποίο διέμεναν προκειμένου οι εκάστοτε κυβερνήσεις να λαμβάνουν πολιτικό όφελος από τις υποσχέσεις επίλυσης ενός εσκεμμένα άλυτου μέχρι σήμερα προβλήματος.
Η
υπόθεση που ξεκινά από το 1978 και εκτείνεται ως σήμερα, αφορά 151
οικισμούς και 11.136 εργατικές κατοικίες σε όλη την Ελλάδα που ανήκαν
στον πρώην Οργανισμό Εργατικής κατοικίας, τα στοιχεία του οποίου πέρασαν
στον ΟΑΕΔ μετά την κατάργησή του.
Οι διαμένοντες στα σπίτια αυτά δεν έλαβαν ποτέ με ευθύνη της πολιτείας τα οριστικά παραχωρητήρια των οικημάτων τους με συνέπεια εδώ και 30-35 χρόνια να μην έχουν τα ελάχιστα δικαιώματα δηλαδή να μην μπορούν να το μεταβιβάσουν, να το επισκευάσουν ή να τακτοποιήσουν κάποιο αυθαίρετο που είχε δημιουργηθεί αλλά ούτε και να το υποθηκεύσουν για κάποιο δάνειο.
Όπως αναφέρει ο Μάριος Μουζάλας, σύμβουλος του υπουργείου για τα ακίνητα, «τα σπίτια αυτά παραμένουν τυπικά στην ιδιοκτησία του ΟΕΚ και του καθολικού αναδόχου του».
«Το πολιτικό αυτό πρόβλημα δημιουργούσε ανασφάλεια στον κόσμο καθώς έκανε χρήση ενός σπιτιού χωρίς να είναι όμως δικό του. Το ζήτημα δεν λυνόταν γιατί δημιουργούσε ένα κοινό σε πολιτική ομηρεία το οποίο αυξανόταν, τα προβλήματα συσσωρεύονταν μαζί με την κερδοσκοπία που αναπτύχθηκε γύρω από αυτό. Μια κοινωνική παροχή μετατράπηκε σε παιχνίδι πολιτικής εξάρτησης των εργαζομένων» επισημαίνει.
Ήδη από το 1994 υπήρχε νόμος 2224/94 που όριζε την υποχρέωση στον ΟΕΚ μαζί με τα σπίτια να δίνονται και τα οριστικά παραχωρητήρια. Αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ, αντ` αυτού οι προηγούμενες κυβερνήσεις εφηύραν την πατέντα του προσωρινού παραχωρητηρίου δηλαδή ένα ενοικιαστήριο στους δικαιούχους, π.χ. 1 ευρώ το μήνα ανά τ.μ με την υπόσχεση ότι όταν δοθεί το οριστικό παραχωρητήριο θα προσμετρηθούν όσα χρήματα έχουν δοθεί και θα αφαιρεθούν από το τίμημα που θα οριζόταν.
Να σημειωθεί ότι σε κάποια σπίτια ορίστηκε τιμή, κάτι που προκάλεσε την αντίδραση των διαμένοντων καθώς οι τιμές ήταν υπερβολικές.
Να υπενθυμίσουμε ότι οι εργαζόμενοι για να πάρουν μέρος στην κλήρωση για τις εργατικές κατοικίες έπρεπε να πληρούν προϋποθέσεις που είχαν να κάνει με το εισόδημα, τον αριθμό των μελών της οικογένειας, το αν είχαν άλλη ιδιοκτησία κ.α.. Το πέρασμα όμως τόσο πολλών χρόνων είχε ως αποτέλεσμα τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων να μην αντιστοιχούν σε εκείνα που είχαν την στιγμή της συμμετοχής τους στην κλήρωση, χαρακτηριστικά που αφορούν π.χ. την πτώση του εισοδήματος, την αλλαγή της εργασιακής τους κατάστασης, το γεγονός ότι κάποιοι πλέον είναι συνταξιούχοι άλλοι άνεργοι κτλ.
Είκοσι χρόνια μετά πολλοί από τους διαμένοντες που δεν έλαβαν τότε το παραχωρητήριο δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στα τότε δεδομένα αποπληρωμής του κόστους του σπιτιού με αποτέλεσμα π.χ. στο Νευροκόπι, στην Λάρισα κ.α. να αρνούνται να λάβουν παραχωρητήρια στην τιμή που τους είχαν ανακοινώσει προηγούμενες κυβερνήσεις.
«Ουσιαστικά καλούνται εργαζόμενοι να πληρώσουν με σημερινές συνθήκες προϊόν 20 περίπου ετών απαξιωμένο ήδη και η ευθύνη της αλλαγής αυτής είναι κρατική. Από το 2015 εκτιμώντας το πρόβλημα αυτό ως κοινωνικό αποφασίσαμε να ασχοληθούμε ξεκινώντας από το Ολυμπιακό χωριό όπου υπήρχαν στοιχεία και δεν αντιμετώπιζε πολεοδομικά προβλήματα. Εκεί διαπιστώσαμε ότι μπορεί να λυθεί και έτσι δημιουργήθηκε ήδη από τον πρώην υπουργό Εργασίας Π. Σκουρλέτη μια επιτροπή για την έκδοση παραχωρητηρίων με ορισμό ενιαίας τιμής 480 ευρώ ανά τμ. έναντι 850 που είχε ορίσει ο Βρούτσης και το οποίο είχε προκαλέσει τις αντιδράσεις των κατοίκων» τονίζει ο κ. Μουζάλας και συνεχίζει:
“Αποφασίσαμε να λύσουμε εξολοκλήρου το πρόβλημα. Έπρεπε να συλλέξουμε στοιχεία οικονομικά τεχνικά, κόστους κατασκευής κ.α Η διαδικασία αυτή ήταν δύσκολη καθώς δεν υπήρχαν όλα τα στοιχεία μαζεμένα και αυτό έγινε σκόπιμα, δεν υπήρχε δηλαδή εικόνα τι έκανε ο ΟΕΚ. Aπό τον Μάιο προσπαθώντας να συνδυάσουμε τα στοιχεία καταφέραμε να έχουμε ένα σχετικά “πλήρες” αρχείο του έργου ΟΕΚ.”
Από την έρευνα του Υπουργείου διαπιστώθηκαν σοβαρές καθυστερήσεις στα έργα με αποτέλεσμα να ανεβαίνει το κόστος, αναθεωρήσεις της τάξης του 20-25% και υπερβάσεις της τάξης του 30-35% του προϋπολογισμού του έργου, με αποτέλεσμα το κόστος να ξεπερνά την μέση έκπτωση που είχε επιτευχθεί και να επιβαρύνεται ο ΟΕΚ δηλαδή οι εργαζόμενοι.
Κοινό χαρακτηριστικό επίσης ήταν η μεγάλη χρονική αποστάση ανάμεση στην μελέτη και στην δημοπράτηση του ΄ρεγου, χωρίς να έχει προηγηθεί η προσαρμογή της μελέτης που οδηγούσε στο ανεβαίνει και πάλι το κόστος όπως και το γεγονός ότι το κόστος γης υπολογιζόταν με βάση την αντικειμενική αξία της και όχι την πραγματική. Η πρακτική αυτή γινόταν όλα αυτά τα χρόνια αποδεκτή από τον οργανισμό καθώς δεν βρέθηκαν ούτε αγωγές, ούτε καταπτώσεις εγγυητικών επιστολών για καθυστέρηση του έργου από τον ΟΕΚ προς τους εργολάβους και άρα υπήρχε μια σιωπηρή συναίνεση για όσα συνέβησαν.
Επειδή όσες τιμές ανακοινώνονταν τα προηγούμενα χρόνια με αποφάσεις του δ.σ. του ΟΕΚ προκαλούσαν αντιδράσεις στους εργαζόμενους, οι προηγούμενες κυβερνήσεις διαιώνιζαν την πρακτική των προσωρινών παραχωρητηρίων (ενοικιαστήρια) με αποτέλεσμα να συσσωρεύεται το πρόβλημα και ο ΟΑΕΔ από 490 εκ ευρώ που είχε προϋπολογιστεί να έχει εισπράξει μέχρι σήμερα μόνο 45 εκ.
Το υπουργείο Εργασίας σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ εξέτασε όλους τους διαφορετικούς τρόπους υπολογισμού του κόστος και του υπερβάλλοντος κόστους που επιβάρυνε με ευθύνη του κράτους τους οικιστές και λαμβάνοντας υπόψη την αλλαγή της οικονομικής κατάστασης του διαμένοντος από την στιγμή που συμμετείχε στον διαγωνισμό και έκρινε ότι όλες οι υπερβάσεις του κόστους είναι αδικαιολόγητες. Για τον λόγο αυτό με απόφαση του Υπουργείου Εργασίας καθορίζεται ενιαία τιμή για όλους τους οικισμούς σε όλη την Ελλάδα με πολύ μεγάλες μειώσεις.
Η ενιαία τιμή είναι, σύμφωνα με τον κ. Μουζάλα είναι δίκαιη, πολιτικά ορθή και συμφέρουσα για τον οικιστή ενώ παράλληλα επιταχύνει και τις διαδικασίες. Επιπλέον για όσους οικισμούς δόθηκαν τιμές μικρότερες από την ενιαία τιμή (υπάρχουν δηλαδή τρέχοντα συμβόλαια) θα διατηρηθεί η συμφερότερη για τον οικιστή, μετά από αίτημά του για να αναθεώρηση του συμβολαίου του στον ΟΑΕΔ.
Για όσα σπίτια, επίσης, δεν υπήρχαν τα τελικά πολεοδομικά σχέδια (μετατροπές πολεοδόμησης κ.α. ) θα γίνει διαγωνισμός σε όλη την Ελλάδα με μηχανικούς ανά οικισμό για να τακτοποιηθούν πολεοδομικά και το κόστος δεν θα επιβαρύνει τον οικιστή.
Αρμόδια ομάδα εργασίας στον ΟΑΕΔ έχει, επίσης, καταρτίσει μελέτη σχετικά με τον τρόπο αποπληρωμής του κόστους με σημαντικές διευκολύνσεις, όπως η αύξηση των δόσεων σε 460, η δυνατότητα σε μακροχρόνια άνεργους να βγαίνουν από το πρόγραμμα για ένα διάστημα κ.α. έτσι ώστε να επιτρέπεται στον οικιστή να παρακολουθεί την υποχρέωσή του.
Την Πέμπτη θα ψηφιστεί η τροπολογία του Υπουργείου Εργασίας που κατέθεσε χθες η Υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου για την έναρξη της διαδικασίας και στη συνέχεια με βάση αυτό θα εκδοθεί υπουργική απόφαση που θα ορίζονται με λεπτομέρεια όλα αυτά.
Τέλος, σύμφωνα με τον κ. Μουζάλα σε ένα εύρος 2 χρόνων θα ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες για να δοθούν τα οριστικά παραχωρητήρια.
Οι διαμένοντες στα σπίτια αυτά δεν έλαβαν ποτέ με ευθύνη της πολιτείας τα οριστικά παραχωρητήρια των οικημάτων τους με συνέπεια εδώ και 30-35 χρόνια να μην έχουν τα ελάχιστα δικαιώματα δηλαδή να μην μπορούν να το μεταβιβάσουν, να το επισκευάσουν ή να τακτοποιήσουν κάποιο αυθαίρετο που είχε δημιουργηθεί αλλά ούτε και να το υποθηκεύσουν για κάποιο δάνειο.
Όπως αναφέρει ο Μάριος Μουζάλας, σύμβουλος του υπουργείου για τα ακίνητα, «τα σπίτια αυτά παραμένουν τυπικά στην ιδιοκτησία του ΟΕΚ και του καθολικού αναδόχου του».
«Το πολιτικό αυτό πρόβλημα δημιουργούσε ανασφάλεια στον κόσμο καθώς έκανε χρήση ενός σπιτιού χωρίς να είναι όμως δικό του. Το ζήτημα δεν λυνόταν γιατί δημιουργούσε ένα κοινό σε πολιτική ομηρεία το οποίο αυξανόταν, τα προβλήματα συσσωρεύονταν μαζί με την κερδοσκοπία που αναπτύχθηκε γύρω από αυτό. Μια κοινωνική παροχή μετατράπηκε σε παιχνίδι πολιτικής εξάρτησης των εργαζομένων» επισημαίνει.
Ήδη από το 1994 υπήρχε νόμος 2224/94 που όριζε την υποχρέωση στον ΟΕΚ μαζί με τα σπίτια να δίνονται και τα οριστικά παραχωρητήρια. Αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ, αντ` αυτού οι προηγούμενες κυβερνήσεις εφηύραν την πατέντα του προσωρινού παραχωρητηρίου δηλαδή ένα ενοικιαστήριο στους δικαιούχους, π.χ. 1 ευρώ το μήνα ανά τ.μ με την υπόσχεση ότι όταν δοθεί το οριστικό παραχωρητήριο θα προσμετρηθούν όσα χρήματα έχουν δοθεί και θα αφαιρεθούν από το τίμημα που θα οριζόταν.
Να σημειωθεί ότι σε κάποια σπίτια ορίστηκε τιμή, κάτι που προκάλεσε την αντίδραση των διαμένοντων καθώς οι τιμές ήταν υπερβολικές.
Να υπενθυμίσουμε ότι οι εργαζόμενοι για να πάρουν μέρος στην κλήρωση για τις εργατικές κατοικίες έπρεπε να πληρούν προϋποθέσεις που είχαν να κάνει με το εισόδημα, τον αριθμό των μελών της οικογένειας, το αν είχαν άλλη ιδιοκτησία κ.α.. Το πέρασμα όμως τόσο πολλών χρόνων είχε ως αποτέλεσμα τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων να μην αντιστοιχούν σε εκείνα που είχαν την στιγμή της συμμετοχής τους στην κλήρωση, χαρακτηριστικά που αφορούν π.χ. την πτώση του εισοδήματος, την αλλαγή της εργασιακής τους κατάστασης, το γεγονός ότι κάποιοι πλέον είναι συνταξιούχοι άλλοι άνεργοι κτλ.
Είκοσι χρόνια μετά πολλοί από τους διαμένοντες που δεν έλαβαν τότε το παραχωρητήριο δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στα τότε δεδομένα αποπληρωμής του κόστους του σπιτιού με αποτέλεσμα π.χ. στο Νευροκόπι, στην Λάρισα κ.α. να αρνούνται να λάβουν παραχωρητήρια στην τιμή που τους είχαν ανακοινώσει προηγούμενες κυβερνήσεις.
«Ουσιαστικά καλούνται εργαζόμενοι να πληρώσουν με σημερινές συνθήκες προϊόν 20 περίπου ετών απαξιωμένο ήδη και η ευθύνη της αλλαγής αυτής είναι κρατική. Από το 2015 εκτιμώντας το πρόβλημα αυτό ως κοινωνικό αποφασίσαμε να ασχοληθούμε ξεκινώντας από το Ολυμπιακό χωριό όπου υπήρχαν στοιχεία και δεν αντιμετώπιζε πολεοδομικά προβλήματα. Εκεί διαπιστώσαμε ότι μπορεί να λυθεί και έτσι δημιουργήθηκε ήδη από τον πρώην υπουργό Εργασίας Π. Σκουρλέτη μια επιτροπή για την έκδοση παραχωρητηρίων με ορισμό ενιαίας τιμής 480 ευρώ ανά τμ. έναντι 850 που είχε ορίσει ο Βρούτσης και το οποίο είχε προκαλέσει τις αντιδράσεις των κατοίκων» τονίζει ο κ. Μουζάλας και συνεχίζει:
“Αποφασίσαμε να λύσουμε εξολοκλήρου το πρόβλημα. Έπρεπε να συλλέξουμε στοιχεία οικονομικά τεχνικά, κόστους κατασκευής κ.α Η διαδικασία αυτή ήταν δύσκολη καθώς δεν υπήρχαν όλα τα στοιχεία μαζεμένα και αυτό έγινε σκόπιμα, δεν υπήρχε δηλαδή εικόνα τι έκανε ο ΟΕΚ. Aπό τον Μάιο προσπαθώντας να συνδυάσουμε τα στοιχεία καταφέραμε να έχουμε ένα σχετικά “πλήρες” αρχείο του έργου ΟΕΚ.”
Από την έρευνα του Υπουργείου διαπιστώθηκαν σοβαρές καθυστερήσεις στα έργα με αποτέλεσμα να ανεβαίνει το κόστος, αναθεωρήσεις της τάξης του 20-25% και υπερβάσεις της τάξης του 30-35% του προϋπολογισμού του έργου, με αποτέλεσμα το κόστος να ξεπερνά την μέση έκπτωση που είχε επιτευχθεί και να επιβαρύνεται ο ΟΕΚ δηλαδή οι εργαζόμενοι.
Κοινό χαρακτηριστικό επίσης ήταν η μεγάλη χρονική αποστάση ανάμεση στην μελέτη και στην δημοπράτηση του ΄ρεγου, χωρίς να έχει προηγηθεί η προσαρμογή της μελέτης που οδηγούσε στο ανεβαίνει και πάλι το κόστος όπως και το γεγονός ότι το κόστος γης υπολογιζόταν με βάση την αντικειμενική αξία της και όχι την πραγματική. Η πρακτική αυτή γινόταν όλα αυτά τα χρόνια αποδεκτή από τον οργανισμό καθώς δεν βρέθηκαν ούτε αγωγές, ούτε καταπτώσεις εγγυητικών επιστολών για καθυστέρηση του έργου από τον ΟΕΚ προς τους εργολάβους και άρα υπήρχε μια σιωπηρή συναίνεση για όσα συνέβησαν.
Επειδή όσες τιμές ανακοινώνονταν τα προηγούμενα χρόνια με αποφάσεις του δ.σ. του ΟΕΚ προκαλούσαν αντιδράσεις στους εργαζόμενους, οι προηγούμενες κυβερνήσεις διαιώνιζαν την πρακτική των προσωρινών παραχωρητηρίων (ενοικιαστήρια) με αποτέλεσμα να συσσωρεύεται το πρόβλημα και ο ΟΑΕΔ από 490 εκ ευρώ που είχε προϋπολογιστεί να έχει εισπράξει μέχρι σήμερα μόνο 45 εκ.
Το υπουργείο Εργασίας σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ εξέτασε όλους τους διαφορετικούς τρόπους υπολογισμού του κόστος και του υπερβάλλοντος κόστους που επιβάρυνε με ευθύνη του κράτους τους οικιστές και λαμβάνοντας υπόψη την αλλαγή της οικονομικής κατάστασης του διαμένοντος από την στιγμή που συμμετείχε στον διαγωνισμό και έκρινε ότι όλες οι υπερβάσεις του κόστους είναι αδικαιολόγητες. Για τον λόγο αυτό με απόφαση του Υπουργείου Εργασίας καθορίζεται ενιαία τιμή για όλους τους οικισμούς σε όλη την Ελλάδα με πολύ μεγάλες μειώσεις.
Η ενιαία τιμή είναι, σύμφωνα με τον κ. Μουζάλα είναι δίκαιη, πολιτικά ορθή και συμφέρουσα για τον οικιστή ενώ παράλληλα επιταχύνει και τις διαδικασίες. Επιπλέον για όσους οικισμούς δόθηκαν τιμές μικρότερες από την ενιαία τιμή (υπάρχουν δηλαδή τρέχοντα συμβόλαια) θα διατηρηθεί η συμφερότερη για τον οικιστή, μετά από αίτημά του για να αναθεώρηση του συμβολαίου του στον ΟΑΕΔ.
Για όσα σπίτια, επίσης, δεν υπήρχαν τα τελικά πολεοδομικά σχέδια (μετατροπές πολεοδόμησης κ.α. ) θα γίνει διαγωνισμός σε όλη την Ελλάδα με μηχανικούς ανά οικισμό για να τακτοποιηθούν πολεοδομικά και το κόστος δεν θα επιβαρύνει τον οικιστή.
Αρμόδια ομάδα εργασίας στον ΟΑΕΔ έχει, επίσης, καταρτίσει μελέτη σχετικά με τον τρόπο αποπληρωμής του κόστους με σημαντικές διευκολύνσεις, όπως η αύξηση των δόσεων σε 460, η δυνατότητα σε μακροχρόνια άνεργους να βγαίνουν από το πρόγραμμα για ένα διάστημα κ.α. έτσι ώστε να επιτρέπεται στον οικιστή να παρακολουθεί την υποχρέωσή του.
Την Πέμπτη θα ψηφιστεί η τροπολογία του Υπουργείου Εργασίας που κατέθεσε χθες η Υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου για την έναρξη της διαδικασίας και στη συνέχεια με βάση αυτό θα εκδοθεί υπουργική απόφαση που θα ορίζονται με λεπτομέρεια όλα αυτά.
Τέλος, σύμφωνα με τον κ. Μουζάλα σε ένα εύρος 2 χρόνων θα ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες για να δοθούν τα οριστικά παραχωρητήρια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου