Γιατί πρέπει να ενισχυθούν οι σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας;

Του Νίκου Σταματάκη
Καθώς κορυφώνεται η αντιπαράθεση της Δύσης με την Ρωσία είναι η καταλληλότερη στιγμή να ειπωθούν μερικές αλήθειες για τις ελληνορωσικές σχέσεις. Τα εναύσματα πολλά:
tις ώρες που γράφονταν οι γραμμές αυτές η...
Γερμανία διαπραγματεύονταν μυστικά με την Ρωσία μια συμφωνία για το τέλος της κρίσης στην Ουκρανία… Και το Ισραήλ – που εξακολουθεί λαμβάνει ανυπολόγιστη οικονομική και στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ ενώ τις αψηφά στο διπλωματικό πεδίο – ήδη από καιρό έχει παραχωρήσει μερίδιο σε θαλάσσια οικόπεδα του στην Γκαζπρόμ. Στις συνθήκες αυτές – που σαφώς αποκαλύπτουν την αποδυνάμωση της αμερικανικής παρουσίας στην ευρύτερη περιοχή στα πλαίσια της παγκόσμιας στροφής προς ένα πολυπολικό σύστημα – η Ελλάδα δεν έχει δικαίωμα να διστάσει και δεν έχει τίποτα να φοβηθεί στην πορεία προς μια ελληνορωσική προσέγγιση (εκτός ίσως από τους Εφιάλτες που ευδοκιμούν πάντοτε στην πολιτική ηγεσία της)… Απο το φυσικό αέριο στον τουρισμό και τις εξαγωγές και από την αμυντική συνεργασία στις μεταφορές, τα ελληνορωσικά συμφέροντα είναι πολλαπλά και πολύπλοκα και η διαφύλαξή τους απαιτεί σωστούς χειρισμούς.

Οι ελληνορωσικές σχέσεις διακρίνονται από μια εξαιρετική ιδιατερότητα, που πρωτίστως σχετίζεται με την απαράμιλλη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας (και της Κύπρου) και την αναντικατάστατη διαχρονική αξία της για τα ρωσικά συμφέροντα τόσο ως διεξόδου στη Μεσόγειο όσο και ως συμμάχου έναντι ενός κοινού γεωστρατηγικού αντιπάλου, της Τουρκίας. Πολλοί άλλοι παράγοντες (πολιτιστικοί, θρησκευτικοί, ιστορικοί, εμπορικο-οικονομικοί και κοινωνικοί) από την εποχή του Βυζαντίου, της Τουρκοκρατίας και, στα νεώτερα χρόνια, του Καποδίστρια και του Κολοκοτρώνη που συνεχίζονται ισχυροί έως τις ημέρες μας, προσδίδουν στις σχέσεις αυτές την σπάνια ιδιαιτερότητά τους. Η πρωτοκαθεδρία ανήκει ωστόσο στον γεωστρατηγικό παράγοντα, την βασική αιτία των προβλημάτων αλλά και των ωφελημάτων και προνομίων και ουσιαστικού πλούτου του Ελληνισμού…

Η πρώτη αλήθεια που διαφεύγει συχνά την προσοχή των περισσοτέρων αναλυτών είναι απλή, γνωστή και παραδεκτή σε Ανατολή και Δύση: η Ρωσία έχει καταστήσει σαφές πρός όλους τους διεθνείς παράγοντες από την εποχή της Συνθήκης της Λωζάνης για το καθεστώς των Στενών και την Συμφωνία της Γιάλτας (με την περίφημη χαρτοπετσέτα του Τσόρτσιλ προς τον Στάλιν) ότι έχει κατοχυρώσει ένα ποσοστό επιρροής στον ελληνικό χώρο και ειδικά στο Αιγαίο. Το εάν το ποσοστό αυτό είναι 10% ή 20% δεν έχει και τόση σημασία. Σημασία έχει ότι η αμφισβήτησή του δεν είναι δυνατόν σε καμία περίπτωση να γίνει αποδεκτή από τη Μόσχα με τον ίδιο τρόπο που δεν έγινε αποδεκτή η «προέλαση» των Δυτικών στη Συρία και στην Ουκρανία.

Το γεγονός αυτό είχε πολύ πρακτικά – και κυριολεκτικά αξιοθαύμαστα – αποτελέσματα από το 1974 έως σήμερα. Α) Στη δεκαετία του 1970, μεσούντος του Ψυχρού Πολέμου, η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή παραχώρησε στην τότε Σοβιετική Ενωση διευκολύνσεις στο Νεώριο Σύρου και αγκυροβόλιο για το σοβιετικό στόλο δυτικά της Κρήτης – σε απόσταση αναπνοής μάλιστα από την αμερικανική βάση της Σούδας! Β) Αργότερα, με την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, η Ελλάδα έγινε και εξακολουθεί να είναι σήμερα Η ΜΟΝΗ δυτική χώρα και μέλος του ΝΑΤΟ (!!) που διαθέτει εξελιγμένα ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα (πυράλους S-300, TOR-M1 κλπ.) αλλά και τα περίφημα αερόστρωμνα πλοία Zubr. Τα οπλικά αυτά συστήματα θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την ελληνική άμυνα.

Το γεγονός ότι όλα τα παραπάνω κατέστησαν δυνατά καταδεικνύει του λόγου το αληθές, ότι δηλαδή ένα σημαντικό ποσοστό ρωσικής επιρροής στην Ελλάδα είναι δεδομένο και έχει γίνει αποδεκτό στη Δύση. Εάν τούτο δεν ίσχυε, οι γνωστοί δυτικοί κύκλοι θα είχαν βρει τρόπο να ακυρώσουν τις συναλλαγές αυτές. Κάτι το οποίο έπραξαν στην υπόθεση του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης, οπότε χρησιμοποίησαν τα ανδρείκελά τους στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία για τη ματαίωσή του… Θα μείνει στην ιστορία η προεκλογική ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου στην Αλεξανδρούπολη το 2009, όπου εξήγγειλε την ματαίωση του αγωγού για …περιβαλλοντικούς λόγους. Προφανώς εκτιμήθηκε στη Δύση ότι ο αγωγός αυτός υπερβαίνει τα συμφωνηθέντα ποσοστά επιρροής και επιπλέον εμποδίζει άλλους σχεδιασμούς. Μόνο που οι γνωστοί «κύκλοι» στην έξαρσή τους να υπερασπίσουν τα δυτικά συμφέροντα, υπερέβησαν κάθε έννοια νομιμότητας και έφθασαν στο σημείο ακόμα και να αποπειραθούν την δολοφονία του Κώστα Καραμανλή, εκλεγμένου πρωθυπουργού της χώρας. Και τούτο είναι κάτι που η ελληνική ηγεσία και ο ελληνικός λαός δεν πρέπει ούτε να το ξεχνά, ούτε και να το αφήνει αναπάντητο.

Η καλύτερη απάντηση δεν είναι άλλη από την παραχώρηση στη Ρωσία τμήματος των ελληνικών σιδηροδρόμων στη Βόρεια Ελλάδα μαζί με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, εφόσον δημιουργηθούν έντονες κοινοτικές αντιρρήσεις ή άλλα εμπόδια για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Το σπουδαιότερο κεφάλαιο της Ελλάδας – όπως άλλωστε περίτρανα απέδειξε η κινεζική επένδυση στον Πειραιά – είναι η γεωστρατηγική της θέση. Και είναι απαραίτητο για την προώθηση των συμφερόντων της χώρας και για την επιβίωση του Ελληνισμού να παραχωρούνται προς όλες τις δυνάμεις που έχουν συμφέρον τα δικαιώματα χρήσης με τα κατάλληλα ανταλλάγματα – και όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά ή στρατιωτικά ή άλλα.

Η ελληνοκινεζική συνεργασία έχει ήδη αποδώσει στην Ελλάδα, άμεσα ή έμμεσα, πολλαπλάσια πολιτικά και οικονομικά οφέλη από τα μισθώματα του λιμανιού του Πειραιά. Δεν είναι πλέον μυστικό ότι η Κίνα επέβαλλε στην Γερμανία την διάσωση της Ελλάδας και την παραμονή της στο ευρώ (κατά την επίσκεψη της Μέρκελ στο Πεκίνο πριν δύο χρόνια τον Αύγουστο του 2012). Τότε η κα. Μέρκελ αναχωρούσα έκανε σαφέστατες δηλώσεις ότι η Ελλάδα παραμένει στο ευρώ, που σηματοδότησαν την οριστική στροφή στο ελληνικό θέμα. Μπορεί οι κινεζικοί υπολογισμοί να ήταν ευρύτεροι, ωστόσο η επένδυση στην Ελλάδα σαφώς έπαιξε ρόλο. Η παραχώρηση στην Ρωσία προσβάσεων στη Βόρεια Ελλάδα – εκτός από τα σπουδαία οικονομικά οφέλη – θα βάλει οριστικά και τελεσίδικα ταφόπλακα στις τουρκικές διεκδικήσεις στη Θράκη και το Αιγαίο. Παρενθετικώς να σημειώσουμε ότι η ευρεία συνεργασία Ρωσίας με Κίνα έχει πολλές φανερές και κρυφές επιπτώσεις στα σχεδιαζόμενα επί του ελληνικού χώρου…

Και η συζητούμενη τώρα παραχώρηση νέας στρατιωτικής βάσης στις ΗΠΑ στην Κρήτη για μη επανδρωμένα αεροπλάνα (drones) δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να γίνει χωρίς τα κατάλληλα ανταλλάγματα – και οι ιδέες είναι πάρα πολλές.. Η Ελλάδα στάθηκε πάντοτε – και μάλιστα στις κρισιμότερες στιγμές – στο πλευρό της Δύσης, θυσιάζοντας μάλιστα ποταμούς αίματος των παιδιών της. Ακόμα και χωρίς τις θυσίες αυτές θα είχε το δικαίωμα να ζητά ανταλλάγματα. Αλλά στην ελληνική περίπτωση το ουσιαστικό δικαίωμα ενισχύεται και πολλαπλασιάζεται από το ηθικό δικαίωμα. Πόσες άραγε χώρες στον κόσμο μπορούν να ισχυρισθούν κάτι τέτοιο; Πέρασαν πολλές δεκαετίες – και αρκετές προδοσίες σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων – για να κατανοήσουν οι μαθητευόμενοι μάγοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ότι η Τουρκία ήταν πάντοτε και εξακουθεί να είναι αναξιόπιστος σύμμαχος. Μόνον τον τελευταίο καιρό φαίνεται ότι αναγκάσθηκαν εκ των πραγμάτων να αλλάξουν στάση. Πρέπει όπως τώρα να αποδείξουν έμπρακτα και με τα ανάλογα ανταλλάγματα ότι αναγνωρίζουν την διαφορά…

Το κυριώτερο από τα ανταλλάγματα αυτά είναι ο σεβασμός από όλους των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, της εδαφικής της ακεραιότητας και της γεωστρατηγικής της θέσης – λόγω της οποίας είναι προορισμένη να παίζει καίριο ρόλο στην παγκόσμια ασφάλεια. Με απλά λόγια, ναι, είμαστε μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, ναι εξυπηρετούμε με μύριους τρόπους τα δυτικά συμφέροντα ΑΛΛΑ σε καμία περίπτωση δεν ξεγράφουμε φιλικούς δεσμούς αιώνων με αδελφικούς λαούς όπως ο ρωσικός. Και σε καμία περίπτωση, η προνομιακή εξυπηρέτηση των δυτικών συμφερόντων δεν ισοδυναμεί με μονοπώληση των δικαιωμάτων χρήσης και διέλευσης στην ελληνική επικράτεια.

Ας κλείσουμε το κείμενο αυτό με την κατάρριψη ενός ακόμα μύθου για τις ελληρωσικές σχέσεις, του μύθου ότι δήθεν δεν υπάρχει ευρεία πολιτική, διακομματική συμφωνία για τιςς σχέσεις αυτές. Το ακριβώς αντίθετο είναι η αλήθεια, ειδικά στην περίοδο της μεταπολίτευσης, οπότε επικρατεί ευρεία, ευρύτατη, συναίνεση για το ζήτημα αυτό. Οχι μόνο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής παρεχώρησε τα προαναφερθέντα δικαιώματα στο σοβιετικό ναυτικό αλλά και ο Ανδρέας Παπανδρέου τον ξεπέρασε με το θέμα της προμήθειας φυσικού αερίου από την τότε Σοβιετική Ενωση. Οταν μάλιστα οι Αμερικανοί του προέβαλλαν αντιρρήσεις για το θέμα του φυσικού αερίου, ο Ανδρέας τους αποστόμωσε λέγοντας το περίφημο: «Φέρτε μου στα ελληνικά σύνορα αέριο σε καλύτερη τιμή και θα το αγοράσω από εσάς».

Η ευρεία πολιτική και δακομματική συμφωνία, από το ΚΚΕ έως την άκρα δεξιά για την ανάγκη ενίσχυσης των ελληνορωσικών σχέσεων συνεχίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες (με τις αξιοσημείωτες εξαιρέσεις του Γιώργου Παπανδρέου και της Ντόρας Μπακογιάννη, γνωστών και μη εξαιρετέων «δακτύλων» της Ουάσιγκτον στην Ελλάδα, που έπραξαν ότι ήταν δυνατόν για να τις υποσκάψουν). Είναι χαρακτηριστικό ότι τον περασμένο Μάιο, λίγο πριν τις ευρωεκλογές, βρέθηκαν ταυτόχρονα στη Μόσχα για επαφές αντιπροσωπείες του ΣΥΡΙΖΑ και της Χρυσής Αυγής! Αλλά είναι ακόμα πιο σημαντικό ότι αυτή η ευρεία συναίνεση βασίζεται πάνω σε βαθειά αισθήματα φιλίας του ελληνικού λαού για το ρωσικό λαό: συνεχείς δημοσκοπήσεις στις μέρες μας αποδεικνύουν ότι τα αισθήματα αυτά παραμένουν αμείωτα ακόμα και εν μέσω της θύελλας διεθνούς αντιρωσικής προπαγάνδας.

Διεθνείς σχέσεις που θεμελιώνονται σε τόσο βαθιά ιστορικά και πολιτιστικά ερείσματα, προωθούνται από μεγάλα οικονομικά, στρατιωτικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα και ενισχύονται από την ισχυρή θέληση των λαών, είναι άξιες σεβασμού από όλους. Οσοι εσωτερικοί και διεθνείς παράγοντες δεν κατανοούν την απλή αυτή αλήθεια είναι καταδικασμένοι να διαπράξουν μεγάλα λάθη και να πληρώσουν βαρύ τίμημα, ανάλογα με τα τιμήματα που ήδη καταβάλλονται (πρωτίστως σε αίμα αθώων) σε άλλες περιοχές της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Μακριά από την Ελλάδα τέτοια τύχη…