Γιατί ανακινήθηκε τώρα το θέμα του Ελληνικού

του Μάνου Φραγκιουδάκη

Η επιστολή της γενικής διεύθυνσης αρχαιοτήτων και πολιτιστικής κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού, που είδε το φως της δημοσιότητας, στοχεύει όντως στo να κηρυχθεί ως αρχαιολογικός χώρος ένα μέρος της έκτασης που παραχωρείται.  

 

Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, ο λόγος που η γενική διεύθυνση αρχαιοτήτων έστειλε την επιστολή την συγκεκριμένη χρονική στιγμή είναι γιατί επιχειρεί να προλάβει την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης της έκτασης από την πλευρά του ελληνικού Δημοσίου, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει. 

 

Από την πρώτη φορά που συντάχθηκε η σύμβαση παραχώρησης, το 2014, είχε συμπεριληφθεί όρος, σύμφωνα με τον οποίο, αν στην περιοχή που θα πωληθεί βρεθούν αρχαιότητες, το ελληνικό Δημόσιο θα είναι υποχρεωμένο να αποζημιώσει τον αγοραστή. Ο όρος αυτός παρέμεινε και μετά την τροποποίηση της σύμβασης από την τωρινή κυβέρνηση. 

 

Συγκεκριμένα, στις πρώτες σελίδες της σύμβασης, αναφέρεται ότι σε περίπτωση «Δικαστικής απόφασης ή διοικητικής πράξης», «μόλυνσης της περιοχής», χαρακτηρισμού της περιοχής ως «δασικής έκτασης» ή αρχαιολογικού χώρου, το Δημόσιο υποχρεούται να καταβάλει αποζημιώσεις στην αγοραστή, αν δεν τον έχει ενημερώσει για τα σχετικά έγγραφα πριν την υπογραφή της σύμβασης. 

 

Η Τοπική Εφορία Αρχαιοτήτων Πειραιά όμως, έσπευσε να ενημερώσει ότι στο σημείο έχουν ήδη βρεθεί αρχαιότητες, κάτι που κίνησε τις διαδικασίες για να κηρυχθεί η περιοχή αρχαιολογικός χώρος. Οι αρχαιότητες μάλιστα δεν περιορίζονται μόνο εντός της έκτασης που ιδιωτικοποιήθηκε, αλλά στην ευρύτερη περιοχή στους Δήμους Αλίμου, Ελληνικού - Αργυρούπολης, καθώς πρόκειται για στους αρχαίους Δήμους Αιξωνής, Αλιμούντος και Ευωνύμου.

 

Ακυρώνει την συμφωνία μια τέτοια εξέλιξη;

 

Η κήρυξη της περιοχής σε αρχαιολογικό χώρο, όπως διευκρίνισε το υπουργείο στο Δελτίο Τύπου, δεν ακυρώνει την συμφωνία μεταξύ Δημοσίου και αγοραστή. Αυτό που θα κάνει, είναι να εξασφαλίσει ότι το Δημόσιο δεν θα κληθεί να δώσει αποζημίωση για αρχαιότητες που μάλιστα έχουν ήδη βρεθεί, κάτι που αν μη τι άλλο θα αποτελούσε δεύτερη πρόκληση, συνυπολογίζοντας την εξαιρετικά χαμηλή τιμή πώλησης του ακινήτου η οποία ανήλθε σε μόλις 915 εκ. ευρώ. 

Το ΤΑΙΠΕΔ είχε αποδεχτεί την κίνηση του υπουργείου

 

Άλλωστε, αν η κίνηση χαρακτηρισμού της περιοχής ως αρχαιολογικός χώρος ακύρωνε την επένδυση, δεν θα είχε γίνει αποδεκτή από το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο γνώριζε ήδη εδώ και ένα μήνα τι πρόκειται να συμβεί.

 

Όλα τα παραπάνω, είχαν γίνει ήδη γνωστά στο ΤΑΙΠΕΔ, στις δύο συναντήσεις μεταξύ των εκπροσώπων του Ταμείου και του Δημοσίου. Η πρώτη συνάντηση έγινε στις 13 Ιουλίου και η δεύτερη την Τρίτη 2 Αυγούστου. Στην πρώτη συνάντηση, οι εκπρόσωποι του ΤΑΙΠΕΔ, αφού ενημερώθηκαν για το γεγονός πως έχουν βρεθεί αρχαιότητες στο σημείο, δεν προέβαλαν αντιρρήσεις για τις επικείμενες κινήσεις χαρακτηρισμού της περιοχής.  

 

Γιατί προέκυψε το ζήτημα

 

Αντίθετα, στην δεύτερη συνάντηση, που έγινε στις αρχές της εβδομάδας που μας πέρασε (2 Αυγούστου), οι αντιρρήσεις επικεντρώθηκαν στην πρόταση χαρακτηρισμού ως νεότερο μνημείο, του κτιρίου που παλαιότερα στέγαζε το Κολλέγιο Θηλέων και βρίσκεται εντός της περιοχής που παραχωρείται. 

 

Αυτό ήταν ένα θέμα για το οποίο δεν είχε υπάρξει παλαιότερη συζήτηση μεταξύ των δύο πλευρών, καθώς μόλις πρόσφατα το εργαστήριο αστικού περιβάλλοντος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου απέστειλε αίτημα στο υπουργείο, με το οποίο χαρακτηρίζει τόσο το συγκεκριμένο κτίριο, όσο και άλλα, ως νεότερα μνημεία.

Μάλιστα, όπως ενημέρωσε στην ανακοίνωσή του το υπουργείο , η πρόταση του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου έχει υιοθετηθεί από το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS).

 

Η πρόταση του ΕΜΠ για τον χαρακτηρισμό των κτιρίων (μεταξύ αυτών και του πρώην Κολλεγίου) ως νεότερα μνημεία δεν έχει οριστικοποιηθεί αλλά εξετάζεται από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού. Εδώ όμως προκύπτει η σοβαρή διαφωνία μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ και του Δημοσίου.

 

Η Lamda Development, σκοπεύει να γκρεμίσει το κτίριο που στέγαζε το Κολλέγιο Θηλέων και στη θέση του να χτίσει καζίνο, αλλά πιθανός χαρακτηρισμός του κτιρίου ως νεότερο μνημείο ανατρέπει τα σχέδια αυτά. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι η εταιρεία δεν θα μπορέσει να χτίσει καζίνο εντός της έκτασης των 6.300 στρεμμάτων  που αγοράζει, σημαίνει όμως ότι δεν θα μπορέσει να το χτίσει στη θέση του συγκεκριμένου κτιρίου. 

 

Ο σημαντικότερος λόγος λοιπόν που το ΤΑΙΠΕΔ αντιδρά, είναι γιατί θέλει να εξασφαλίσει ότι το κτίριο του πρώην Κολλεγίου Θηλέων δεν θα χαρακτηριστεί ως νεότερο μνημείο, ώστε να μπορέσει να χτιστεί σε εκείνο το σημείο το καζίνο. 

 

Σύμφωνα με τα πλάνα που έχει παρουσιάσει η εταιρεία για την περιοχή, η επένδυση θα γίνει σε διαδοχικά στάδια. Το πρώτο και σημαντικότερο στάδιο για την Lamda, από το οποίο υπολογίζει να αποκομίσει σημαντικά οικονομικά οφέλη, είναι η ανέγερση του καζίνο το οποίο έχει υπολογίσει να χτίσει στο σημείο του πρώην Κολλεγίου. Συνεπώς η ενδεχόμενη κήρυξη του κτιρίου ως νεότερο μνημείο, είναι αυτή που δημιουργεί το σημείο τριβής. 

 

Πολιτική υστερία από την αντιπολίτευση 

 

Την ίδια στιγμή πάντως, οι αντιδράσεις του χώρου της αντιπολίτευσης που υποστήριζε ανέκαθεν με θέρμη την ιδιωτικοποίηση, αγγίζει τα όρια της πολιτικής υστερίας. «Η επένδυση του Ελληνικού και μαζί με αυτήν χιλιάδες θέσεις εργασίας κινδυνεύουν να τιναχθούν στον αέρα» επισημαίνει η Νέα Δημοκρατία καλώντας μάλιστα τον πρωθυπουργό να πάρει θέση για το συγκεκριμένο ζήτημα. Καταγγέλλει την κυβέρνηση για «υπαρκτές ή τεχνητές ενδοκυβερνητικές διαμάχες και δυσλειτουργίες» υποστηρίζοντας πώς «παράγει αδιέξοδα».

 

Θα «παραμείνει το Ελληνικό εγκαταλελειμμένο, περιοχή διακίνησης ναρκωτικών και αποθήκη ψυχών προσφύγων, να χαθούν 70.000 θέσεις εργασίας» υποστηρίζει ο αρμόδιος τομεάρχης του ΠΑΣΟΚ Γ.Μανιάτης, υποστηρίζοντας ότι όλα υποτάσσονται «στο βωμό της ικανοποίησης του τοπικού κομματικού ακροατηρίου του ΣΥΡΙΖΑ». «Υπουργοί και ένα τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ συνωμοτούν Αυγουστιάτικα, για να καθυστερήσει ακόμα περισσότερο η αξιοποίηση του Ελληνικού» υποστηρίζει τέλος σε ανάρτηση του στα κοινωνικά δίκτυα ο Σταύρος Θεοδωράκης από το Ποτάμι.