Το πρόβλημα με το Σύνταγμα είναι ότι κανείς δεν το γνωρίζει

Το πρόβλημα με το Σύνταγμα είναι ότι οι πολίτες στην πλειοψηφία τους δεν γνωρίζουν τι είναι αυτό το πράγμα. Στην καλλίτερη περίπτωση θεωρούν ότι το Σύνταγμα είναι ένα δυσνόητο νομοθέτημα, το οποίο είναι προσεγγίσιμο μόνο από ελάχιστους νομικούς και κυρίως συνταγματολόγους. Ταυτόχρονα το ελληνικό πολιτικό σύστημα κατασκεύασε ένα από τα πιο φλύαρα (σε αριθμό λέξεων) Συντάγματα στον κόσμο, με δυσνόητη σύνταξη, χωρίς καμία ουσία. Η επιλογή αυτή δεν ήταν τυχαία. Έγινε επίτηδες.

Μέσα σε όλον αυτό τον νομικό αχταρμά, ο πολίτης έχει απομακρυνθεί πλήρως από το συνταγματικό κείμενο και κανένας σχεδόν δεν γνωρίζει ότι το Σύνταγμα είναι εκεί με την ανοχή του ίδιου του πολίτη. Απεναντίας πολλοί πολίτες φοβούνται να αγγίσουν το Σύνταγμα που έφτιαξαν οι πολιτικοί, έστω και σαν σκέψη, φοβούμενοι ότι κάνουν κακό στη δημοκρατία.

Για να γίνει κατανοητό τι είναι το Σύνταγμα, ας ρίξουμε μια ματιά σε όλες τις εκφάνσεις και δραστηριότητες της ζωής γύρω μας. Τα πάντα καθορίζονται από κάποιους κανόνες. Ένας αγώνας ποδοσφαίρου ή μπάσκετ κ.λ.π. διέπονται από κάποιους σαφείς κανόνες. Η παραβίαση αυτών των κανόνων οδηγεί σε αλλοίωση αποτελέσματος και αδικεί κάποιους. Το ίδιο συμβαίνει σε κάθε άλλο παιχνίδι και σε κάθε άλλη δραστηριότητα, όπως π.χ. οι σαφείς κανόνες σε ένα παιχνίδι χαρτοπαιξίας ή σε ένα καταστατικό νομικού προσώπου κ.λ.π. Δεν υπάρχει συλλογική δραστηριότητα που να μην διέπεται από κάποιους σαφείς κανόνες.

Από αυτόν τον γενικό κανόνα δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί και το κράτος ως μια συλλογική δραστηριότητα όλων των μελών του, δηλαδή των πολιτών. Οι θεμελιώδεις κανόνες λοιπόν που συγκροτούν το πολίτευμα και στην ουσία ρυθμίζουν τη λειτουργία του κράτους, περιέχονται στο Σύνταγμα. Για να παιχτεί σωστά το παιχνίδι της πολιτικής μεταξύ των παιχτών του (πολιτικών και πολιτών), θα πρέπει να ακολουθούνται πιστά αυτοί οι θεμελιώδεις κανόνες. Η παραβίαση αυτών των κανόνων οδηγεί σε αλλοίωση του πολιτεύματος και σε καταδυνάστευση των πολιτών από τους πολιτικούς και από τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τους τελευταίους.

Ένα Σύνταγμα υπάρχει όμως, στο μέτρο που το αποδέχεται ο ίδιος ο λαός ως ένα δεσμευτικό για τον ίδιο σύνολο κανόνων. Όταν ο λαός δεν το αποδέχεται πλέον, γιατί διαπιστώνει ότι οι κανόνες του εύκολα παραβιάζονται και δεν εξυπηρετούν τα δικά του συμφέροντα, τότε το Σύνταγμα έχει αυτόματα καταλυθεί από τον υπέρτατο ιδιοκτήτη του, δηλαδή τον ίδιο το λαό και μπορεί αυτός να προχωρήσει μόνος του στη σύνταξη νέου.
Πέτρος Χασάπης