Τα μεγαλύτερα ψέματα, λένε
αυτοί που ξέρουν, λέγονται πριν τις εκλογές, στη διάρκεια του πολέμου
και μετά το κυνήγι. Αν σκεφτούμε, μάλιστα, ότι οι εκλογές συνδυάζουν
χαρακτηριστικά και των άλλων δύο περιπτώσεων (πόλεμος, κυνήγι), τότε
γίνεται πιο εύκολο να κατανοήσουμε την τραγωδία που ζει σε επαναλήψεις ο
ελληνικός λαός όταν άλλα ακούει προεκλογικά, για άλλα ψηφίζει, και άλλα
βιώνει στην συνέχεια...
Ένας από τους μεγάλους μύθους, που έθρεψε πολιτικά αρκετές γενιές Ελλήνων, είναι αυτός της αποκέντρωσης. Αποκέντρωση που κατά βάση ταυτίστηκε με την αυτοδιοίκηση, αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει.
Ήταν ο στόχος στον οποίο πίστεψαν χιλιάδες πολίτες που εντάχθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην προσπάθεια ανόρθωσης και παραγωγικής ανασύνταξης των τοπικών κοινωνιών. Κοινωνιών ξεχασμένων από την κεντρική διοίκηση, που τις θυμόταν οι πάσης φύσεως πολιτευτές μόνο σε κάθε προεκλογική περίοδο.
Το ελληνικό κράτος, ιστορικά διακρίνεται από δύο χαρακτηριστικά που σήμερα επιταχύνουν την πτώση. Τον συγκεντρωτικό αθηνοκεντρικό χαρακτήρα του και το πελατειακό σύστημα λειτουργίας, που προστατεύει πρωτίστως αυτούς που διαθέτουν την πραγματική δύναμη, δηλαδή την οικονομική εξουσία.
δύο βήματα μπρός, ένα πίσω
Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 έγιναν μεγάλα βήματα αλλά, όπως και τόσα άλλα, δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Μάλιστα ζούμε το παράδοξο ότι ενώ αναπτύχθηκε η Τοπική Αυτοδιοίκηση και δημιουργήθηκαν νέες δομές, π.χ. Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, αντί να στηριχθούν θεσμικά στην κατεύθυνση της αυτοτέλειας και αυτοοργάνωσης, δηλαδή της πραγματικής αυτοδιοίκησης των τοπικών κοινωνιών, λειτούργησαν ως κακέκτυπα της κεντρικής διοίκησης και της φαύλης κομματοκρατίας.
Υποτάχθηκαν έτσι στο κεντρικό κράτος και έπαψαν να αντλούν τη δύναμή τους από τη δύναμη των πολιτών αλλά από τις «διασυνδέσεις» και κομματικές προσβάσεις του εκάστοτε εκπροσώπου τους στην κεντρική διοίκηση. Ταυτίστηκαν έτσι, σε μεγάλο βαθμό, λειτουργίες της τοπικής με την κεντρική διοίκηση, αναπαράγοντας τα ίδια προβλήματα. Έτσι άρχισε να χάνεται η πίστη των πολιτών στην αυτοδιοίκηση. Ουσιαστικά άρχισε να χάνεται η πίστη των πολιτών στη δική τους δύναμη, στη δύναμη της τοπικής κοινωνίας.
Οι πολίτες, δικαιολογημένα δύσπιστοι, από συνδιαμορφωτές των εξελίξεων μεταλλάσσονται σε απογοητευμένους παρατηρητές.
Αποτέλεσμα αυτών των λειτουργιών, η αδρανοποίηση ανθρώπινων δυνάμεων και παραγωγικών πόρων. Ο πολίτης αισθάνεται αδύναμος απέναντι στο σκληρό κράτος και σημαντικές παραγωγικές δυνατότητες της ελληνικής περιφέρειας χάνονται στον κυκεώνα της κεντρικής διοίκησης, που θέλει να έχει λόγο και να ελέγχει τα πάντα, μέχρι και την πρόσληψη εποχικών υπαλλήλων στους Δήμους.
εδώ γελάμε
Εδώ μπορούν να αναφερθούν δεκάδες τραγελαφικές περιπτώσεις, όπως π.χ. πέρυσι, όταν το Μάιο ο πρωθυπουργός απηύθυνε παραίνεση στους δημάρχους των τουριστικών περιοχών να φροντίσουν την καθαριότητα διότι αναμένονταν αυξημένος αριθμός τουριστών, την ίδια ώρα με ευθύνη της κυβέρνησης οι εποχικοί υπάλληλοι, αναγκαίοι για την καθαριότητα ολόκληρων νησιών, προσλήφθηκαν στο τέλος Ιουλίου και στις αρχές Αυγούστου, αφήνοντας τους τουρίστες να πλέουν στα σκουπίδια.
ο άλλος δρόμος
Το ερώτημα βέβαια είναι αν υπάρχει ελπίδα μέσα σε όλα αυτά και πού μπορεί να στηριχθεί η κοινωνία μας για μια νέα πορεία.
Αφού ξεκαθαρίσουμε ότι ο ρόλος της αυτοδιοίκησης μπορεί να είναι διαφορετικός από περιοχή σε περιοχή, σύμφωνα με τις τοπικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες, μπορούμε να συμφωνήσουμε σε μία και μόνη αρχή.
Κάθε τοπική κοινωνία να έχει το δικαίωμα να αυτοοργανώνεται και να αυτοδιοικείται, να αποφασίζει καθοριστικά για το δικό της μέλλον στα περισσότερα ζητήματα που επηρεάζουν τη ζωή των πολιτών της.
Διότι μόνο έτσι οι ίδιοι οι πολίτες μπορούν να ενεργοποιηθούν, να αναλάβουν ρόλο και ευθύνη και να δίνουν λύση στα ιδιαίτερα προβλήματά τους. Μόνο έτσι θα γεννηθούν νέες ιδέες, θα αξιοποιηθούν υπνωμένες δυνάμεις και θα ανορθωθεί η έννοια του πολίτη ως συμμέτοχου στις δημόσιες υποθέσεις, και όχι ως ιδιώτη, σύμφωνα με το πρότυπο της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας.
Μόνο έτσι μπορεί να εμβαθύνεται η δημοκρατία και να ανορθώνεται η έννοια του δημόσιου συμφέροντος, της αλληλεγγύης και της προσφοράς, στοιχεία άκρως απαραίτητα στη σημερινή κοινωνία για την επιβίωσή της.
Αν υπάρξουν αυτές οι προϋποθέσεις, μαζί με κάποιες άλλες, είναι βέβαιο ότι θα συμβάλλουν καθοριστικά στην παραγωγική ανόρθωση της πατρίδας μας, θα αναδείξουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου, θα δώσουν πνοή και χαρακτήρα στην τοπικότητα, ως αναγκαίας συνθήκης ανταγωνιστικής ταυτότητας στο διεθνοποιημένο οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί.
και μετά το κυνήγι. Αν σκεφτούμε, μάλιστα, ότι οι εκλογές συνδυάζουν
χαρακτηριστικά και των άλλων δύο περιπτώσεων (πόλεμος, κυνήγι), τότε
γίνεται πιο εύκολο να κατανοήσουμε την τραγωδία που ζει σε επαναλήψεις ο
ελληνικός λαός όταν άλλα ακούει προεκλογικά, για άλλα ψηφίζει, και άλλα
βιώνει στην συνέχεια...Ένας από τους μεγάλους μύθους, που έθρεψε πολιτικά αρκετές γενιές Ελλήνων, είναι αυτός της αποκέντρωσης. Αποκέντρωση που κατά βάση ταυτίστηκε με την αυτοδιοίκηση, αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει.
Ήταν ο στόχος στον οποίο πίστεψαν χιλιάδες πολίτες που εντάχθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην προσπάθεια ανόρθωσης και παραγωγικής ανασύνταξης των τοπικών κοινωνιών. Κοινωνιών ξεχασμένων από την κεντρική διοίκηση, που τις θυμόταν οι πάσης φύσεως πολιτευτές μόνο σε κάθε προεκλογική περίοδο.
Το ελληνικό κράτος, ιστορικά διακρίνεται από δύο χαρακτηριστικά που σήμερα επιταχύνουν την πτώση. Τον συγκεντρωτικό αθηνοκεντρικό χαρακτήρα του και το πελατειακό σύστημα λειτουργίας, που προστατεύει πρωτίστως αυτούς που διαθέτουν την πραγματική δύναμη, δηλαδή την οικονομική εξουσία.
δύο βήματα μπρός, ένα πίσω
Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 έγιναν μεγάλα βήματα αλλά, όπως και τόσα άλλα, δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Μάλιστα ζούμε το παράδοξο ότι ενώ αναπτύχθηκε η Τοπική Αυτοδιοίκηση και δημιουργήθηκαν νέες δομές, π.χ. Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, αντί να στηριχθούν θεσμικά στην κατεύθυνση της αυτοτέλειας και αυτοοργάνωσης, δηλαδή της πραγματικής αυτοδιοίκησης των τοπικών κοινωνιών, λειτούργησαν ως κακέκτυπα της κεντρικής διοίκησης και της φαύλης κομματοκρατίας.
Υποτάχθηκαν έτσι στο κεντρικό κράτος και έπαψαν να αντλούν τη δύναμή τους από τη δύναμη των πολιτών αλλά από τις «διασυνδέσεις» και κομματικές προσβάσεις του εκάστοτε εκπροσώπου τους στην κεντρική διοίκηση. Ταυτίστηκαν έτσι, σε μεγάλο βαθμό, λειτουργίες της τοπικής με την κεντρική διοίκηση, αναπαράγοντας τα ίδια προβλήματα. Έτσι άρχισε να χάνεται η πίστη των πολιτών στην αυτοδιοίκηση. Ουσιαστικά άρχισε να χάνεται η πίστη των πολιτών στη δική τους δύναμη, στη δύναμη της τοπικής κοινωνίας.
Οι πολίτες, δικαιολογημένα δύσπιστοι, από συνδιαμορφωτές των εξελίξεων μεταλλάσσονται σε απογοητευμένους παρατηρητές.
Αποτέλεσμα αυτών των λειτουργιών, η αδρανοποίηση ανθρώπινων δυνάμεων και παραγωγικών πόρων. Ο πολίτης αισθάνεται αδύναμος απέναντι στο σκληρό κράτος και σημαντικές παραγωγικές δυνατότητες της ελληνικής περιφέρειας χάνονται στον κυκεώνα της κεντρικής διοίκησης, που θέλει να έχει λόγο και να ελέγχει τα πάντα, μέχρι και την πρόσληψη εποχικών υπαλλήλων στους Δήμους.
εδώ γελάμε
Εδώ μπορούν να αναφερθούν δεκάδες τραγελαφικές περιπτώσεις, όπως π.χ. πέρυσι, όταν το Μάιο ο πρωθυπουργός απηύθυνε παραίνεση στους δημάρχους των τουριστικών περιοχών να φροντίσουν την καθαριότητα διότι αναμένονταν αυξημένος αριθμός τουριστών, την ίδια ώρα με ευθύνη της κυβέρνησης οι εποχικοί υπάλληλοι, αναγκαίοι για την καθαριότητα ολόκληρων νησιών, προσλήφθηκαν στο τέλος Ιουλίου και στις αρχές Αυγούστου, αφήνοντας τους τουρίστες να πλέουν στα σκουπίδια.
ο άλλος δρόμος
Το ερώτημα βέβαια είναι αν υπάρχει ελπίδα μέσα σε όλα αυτά και πού μπορεί να στηριχθεί η κοινωνία μας για μια νέα πορεία.
Αφού ξεκαθαρίσουμε ότι ο ρόλος της αυτοδιοίκησης μπορεί να είναι διαφορετικός από περιοχή σε περιοχή, σύμφωνα με τις τοπικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες, μπορούμε να συμφωνήσουμε σε μία και μόνη αρχή.
Κάθε τοπική κοινωνία να έχει το δικαίωμα να αυτοοργανώνεται και να αυτοδιοικείται, να αποφασίζει καθοριστικά για το δικό της μέλλον στα περισσότερα ζητήματα που επηρεάζουν τη ζωή των πολιτών της.
Διότι μόνο έτσι οι ίδιοι οι πολίτες μπορούν να ενεργοποιηθούν, να αναλάβουν ρόλο και ευθύνη και να δίνουν λύση στα ιδιαίτερα προβλήματά τους. Μόνο έτσι θα γεννηθούν νέες ιδέες, θα αξιοποιηθούν υπνωμένες δυνάμεις και θα ανορθωθεί η έννοια του πολίτη ως συμμέτοχου στις δημόσιες υποθέσεις, και όχι ως ιδιώτη, σύμφωνα με το πρότυπο της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας.
Μόνο έτσι μπορεί να εμβαθύνεται η δημοκρατία και να ανορθώνεται η έννοια του δημόσιου συμφέροντος, της αλληλεγγύης και της προσφοράς, στοιχεία άκρως απαραίτητα στη σημερινή κοινωνία για την επιβίωσή της.
Αν υπάρξουν αυτές οι προϋποθέσεις, μαζί με κάποιες άλλες, είναι βέβαιο ότι θα συμβάλλουν καθοριστικά στην παραγωγική ανόρθωση της πατρίδας μας, θα αναδείξουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου, θα δώσουν πνοή και χαρακτήρα στην τοπικότητα, ως αναγκαίας συνθήκης ανταγωνιστικής ταυτότητας στο διεθνοποιημένο οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου