Μεταμοσχεύσεις: Άλλο δωρητής και άλλο δότης

Τι ορίζει ο νόμος:

Ο νόμος περί μεταμοσχεύσεων, ο Ν. 3984/2011, έχει πυροδοτήσει πλήθος αντικρουόμενων απόψεων. Θα πρέπει να γνωρίζουμε βέβαια ότι ο συγκεκριμένος νόμος θεσπίστηκε ουσιαστικά με βάση την κοινοτική οδηγία 2010/53/ΕΕ.

Με αφορμή την ανησυχία στην κοινωνία που προκάλεσε ο προαναφερθείς νόμος θα σταθούμε σε κάποιες από τις επίμαχες διατάξεις με σκοπό να διευκολύνουμε προς εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.

Σύμφωνα με το γράμμα του νόμου, δότης θεωρείται όποιος δωρίζει ένα ή περισσότερα όργανα είτε κατά την διάρκεια της ζωής του είτε μετά τον θάνατό του. Και στις δύο περιπτώσεις η δωρεάν γίνεται εθελοντικά και χωρίς αμοιβή.

Όσον αφορά τώρα τους ζώντες δότες, η αφαίρεση οργάνων επιτρέπεται μόνο όταν προορίζονται για συγγενείς ή ανθρώπους που ο δότης διατηρεί προσωπική και συναισθηματική σχέση μαζί τους και υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Ο ζώντας δότης μπορεί να είναι μόνο ενήλικας και η συναίνεσή του πρέπει να είναι ρητή και ειδική. Βέβαια, η συναίνεσή του μπορεί να ανακληθεί έως την στιγμή που αρχίζει η ιατρική πράξη αφαίρεσης οργάνου.

Για τους θανόντες δότες η αφαίρεση οργάνων επιτρέπεται μόνο εφόσον διαγνωσθεί εγκεφαλικός θάνατος από τον θεράποντα ιατρό του.

Η αφαίρεση οργάνων από ανήλικο θανόντα δότη απαιτεί την συναίνεση των γονιών ή όποιου έχει την επιμέλεια του τέκνου. Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν οι προαναφερθέντες, η συναίνεση παρέχεται από τον επίτροπο.

Διαφορά δότη – δωρητή:

Ειδικότερα, από την 1^ην Ιουνίου του 2013, η αφαίρεση οργάνων από θανόντα ενήλικο πρόσωπο διενεργείται, εφόσον δεν είχε δηλώσει εν ζωή ρητώς την άρνησή του να γίνει δωρητής οργάνων μετά θάνατον.  Δηλαδή, δεν χρειάζεται πλέον να ανήκει στην κατηγορία των οικειοθελώς δωρητών από την στιγμή που δεν αντιτάχθηκε γραπτώς μετά την ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου (και συγκεκριμένα μετά την 1ην Ιουλίου του 2013).

Βέβαια, οφείλουμε να υπογραμμίσουμε ότι πρόκειται για την «εικαζόμενη συναίνεση», η οποία σε πολλές περιπτώσεις ενδεχόμενα δεν έχει καμία σχέση με την ουσία του εθελοντισμού που ο ίδιος ο νομοθέτης επικαλείται στην αρχή του νομοθετικού κειμένου. Συγκεκριμένα, το άρθρο. 5 παρ. 1 εδ. α του ν. 3984/2011 προβλέπει ότι η δωρεά ανθρώπινων οργάνων γίνεται εθελοντικά (…).

Η υπαγωγή ενός θανόντος προσώπου σε εν δυνάμει δότη δεν συνάδει, κατά την άποψή μας, με την ελεύθερη βούληση του κάθε ατόμου. Βέβαια, ο νομοθέτης, με «έξυπνο» τρόπο, προκειμένου να μην κατηγορηθεί ότι παραβιάζει τα συνταγματικά ατομικά δικαιώματα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, δίνει την δυνατότητα σε κάθε ενήλικο να εκφράσει κατά την διάρκεια της ζωής του ρητά την αντίρρησή του για την αφαίρεση οργάνων μετά θάνατον.

Είμαστε σίγουροι όμως ότι ολόκληρος ο ελληνικός πληθυσμός ενημερώνεται για όλες τις νομικές αλλαγές, αποφάσεις και κάθε τι σχετικό, προκειμένου να λειτουργήσουν έγκαιρα τα αντανακλαστικά του εκφράζοντας ελεύθερα την βούλησή του;

Προς ενημέρωση των αναγνωστών μας, με βάση το άρθρο 8 παρ. 3 του Ν. 3984, κάθε ενήλικος πολίτης μπορεί να εκφράσει την αντίρρησή του, αποστέλλοντας στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων σχετική δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής του.

Τέλος, επιφυλασσόμαστε για το αν ο συγκεκριμένος νόμος θα αποτελέσει ασπίδα προστασίας για τους δωρητές οργάνων και διερωτόμαστε μήπως τελικά ανοίγει τον δρόμο προς εμπορευματοποίηση οργάνων με θύματα τόσο τους ασθενείς όσο και τους δωρητές.

ΠΥΓΜΗ.gr